20’nci yüzyılın ortalarına kadar fiili olarak işgal altında tuttuğu Afrika ülkelerinden çekilse de kurduğu sistemle 15 ülkeyi hala ekonomik, siyasi ve askeri olarak sömüren Fransa’dan ‘Sömürgecilik hataydı’ açıklaması geldi. Uzun yıllar Fransa işgali altındaki Fildişi Sahili’ni ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Afrika’nın genç nüfus oranına sahip olduğunu belirterek, “Ülkenizin üçte ikisi sömürgeciliğin ne olduğunu asla bilmedi.” dedi.

2017’de de Fransa’nın Cezayir’deki uygulamalarını barbarca olarak tanımlayıp, “Özür dileyerek geçmişimizle yüzleşmek zorundayız” diye konuşan Macron, “Sömürgecilik ağır bir hataydı” sözleriyle dünyayı kandırmaya çalışsa da Fransa, Afrika’nın zenginliğini sömürmeye devam ediyor.

Kongo’da binlerce çocuk 1 dolar kazanabilmek için günde 12 saat zor şartlar altında çalışıyor.

Sömürge Frankı: CFA!

20’nci yüzyılın ortalarına kadar Afrika’nın büyük bölümünde işgalci olarak bulunan Fransa, bölgeden çekilse de kurduğu sistemle hali hazırda birçok Afrika ülkesini sömürmeye devam ediyor. İşgal ettiği Afrika ülkelerinin dilini, dinini, kültürel ve sosyolojik yapısını Fransızlaştıran ve ekonomisini de Fransa’ya uyduran Fransa, 1945’te Fransız Sömürgeleri Frankı (Franc des colonies françaises d’Afrique – F CFA) adıyla bir para tedavüle sokmuştu. 74 yıl boyunca Afrika ülkelerinin zenginliği Paris’in kasasına dolduruldu.

CFA out, ECO in!

Burkina Faso, Mali, Nijer, Senegal, Togo, Benin, Çad, Gabon, Kamerun, Kongo ve Orta Afrika Cumhuriyeti dahil 14 Afrika ülkesi CFA’yı kullanma karşılığında tüm döviz rezervlerinin yüzde 50’sini Fransa’ya vermek zorunda.

Son dönemde artan tepkilerin önüne geçmek için Afrika ülkelerinde Ortak Para Birimi planı gündeme geldi. Fildişi Sahili Devlet Başkanı Alassane Dramane Ouattara, Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu 2020 yılından itibaren (ECOWAS) ‘eco’ adı verilen yeni para birimine geçileceğini söylemişti. Uzmanlara göre Eco, Sömürge Frankı CFA’nın farklı versiyonu olarak devam edecek.

Afrikalı gençleri askere alıyorlar

Son olarak geçen hafta yaşanan gelişme de Fransa’nın sömürge zihniyetinden asla vazgeçmeyeceğini bir kere daha gözler önüne serdi. Afrika’daki askeri vardığını arttırmak için Afrika ülkelerinde ‘asker alma programı’ başlatan Fransa, Kamerun’dan asker talep etti. Kamerunlu yetkililerin başlattığı kampanyaya tepki gösteren bölge halkı, “Fransa’da ölmek için yeterince genç Fransız yok mu?” şeklinde tepki gösterse de kurulan sistem gereği Fransa’nın istediğini alacağı belirtiliyor.

Koloni vergisi

Afrika ülkelerinin 1958’de bağımsızlıklarını kazansa bile Fransa’ya bağlı kalmalarını sağlayan sistemle 14 Afrika ülkesi her yıl ‘Koloni vergisi’ adı altında yaklaşık 500 milyar dolar haraç toplayan Fransa, kurduğu sömürge sistemiyle 14 Afrika ülkesinin kalkınması ve zenginleşmesinin önüne geçerken, söz konusu ekonomik sistem bütün Afrika kıtasının gelişmesine engel oldu.

Manevra yapıyor

Öte yandan Afrikalı ekonomistler, Batı Afrika’da CFA frangının para birimi olarak terk edilmesini “Fransa’nın bir oyunu olarak” niteledi Senegalli ekonomi uzmanı Cheikh Fatma Diop, “Fransa’nın Merkez Bankasının eko için garantör olması, Afrika ülkelerinin uluslararası ticarette kullandığı paranın Fransa Merkez Bankasında tutulacağı anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Avroyla sabit parite korunduğu için 1 avronun 655,957 ekoya eşit olacağını hatırlatan Diop, ayrıca Batı Afrika Merkez Bankasından Fransa temsilcilerinin de çekilmesinin, para politikalarına Fransız Merkez Bankası yön vereceği için stratejik bir anlamı olmadığını vurguladı. Senegalli uzman Ndongo Samba Sylla da Macron ve Ouattara’nın sadece rahatsız edici “CFA frangı” isminden kurtulduklarını, bu şekilde Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ülkelerinin ortak para planını da baltaladığının altını çizdi.

İtiraz eden darbe ile devrildi

Fransa’nın, kurduğu emperyal sisteme karşı çıkan olursa darbe ve iç savaşla karşılık verdiği Afrika ülkeleri ise sisteme mecburen boyun eğmek zorunda kaldı. Son 50 yılda 26 Afrika ülkesinde 67 darbe yaşandı. Bu darbelerin meydana geldiği ülkelerin yüzden 61’inin Fransız sömürgesi olduğu düşünüldüğünde Fransa’nın kurduğu sisteme başkaldırmanın bedelinin oldukça ‘pahalı’ olduğu görülüyor.

Petrol, doğalgaz, altın, uranyum, titanyum, elmas, demir, kakao, kauçuk gibi yer altı ve yer üstü kaynaklar bakımından dünyanın en zengin rezervlerine sahip olan Benin, Burkina Faso, Gine, Fildişi Sahili, Mali, Nijer, Senegal, Togo, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Ekvator Ginesi ve Gabon gibi ülkeler her yıl Fransa’ya 500 milyar dolar kaynak aktarıyor.

Editör: TE Bilisim