Ceyhun Aşirov / Analiz
Dağlık Karabağ savaşından sonra Türkiye ile Ermenistan arasında yumuşama sinyalleri verildi ve ardından karışlıklı temsilciler atanması süreci başladı.
Rusya, Ermenistan ve Türkiye arasındaki ilişkilenin normalleşmesini istiyor ama süreci kendi kontrolünde davam etmesi şartıyla.
Rusya, Güney Kafkasya'da "3+3" formatında yeni iş birliği projeleri başlatmak istiyor ve bunun için tüm ülkeler arasında başta tren olmak üzere ulaşım hatlarının açılmasını da destekliyor.
Çünkü, Rusya için demir ve kara yolu ile Kuzey Kafkasya’dan Azerbaycan’a inmesi, oradan da İran, Türkiye ve hatta Orta Doğu’ya yol elde etmesi oldukça önem arz etmektedir. Bu yüzden Zengezur yolunun açılması Azerbaycan ve Türkiye’nin çıkarına olduğu gibi, Rusya’da bu yolun açılmasını istemektedir. Bu durum Rusya’ya hem ekonomik hem de stratejik açıdan fayda sağlayacaktır.
TEMEL AMAÇ, RUS ETKİSİNDEN KURTULMAK
Türkiye, Ermenistan ile henüz doğrudan diyalog kuramamış olsa da, gelecekteki müzakereleri Rusya olmadan yapmayı planlıyor. Zira, Paşinyan iktidarı, Türkiye'nin Ermenistan ile yakınlaşmasının temel amacı, Ermenistan'daki Rus etkisinden kurtulmak, hatta Rus askeri üssünün Ermenistan'dan çekilmesini sağlamaktır.
"RUSYA'YA İHTİYACI AZALTACAKTIR"
Gümrü'deki 102. Rus askeri üssü Türkiye için her zaman bir tehdit olmuştur ve Türkiye'nin bu sorunu lehinde çözmek için Ermenistan ile ilişkilerini düzeltmesi gerekmektedir. Aynı şekilde Gümrü’deki Rus askeri üssünün varlığı Ermenistan’ı ‘’Türkiye tehdidine’’ karşı korumak için neden gösterilmiştir. Bu yüzden Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ve dirsek temasın başlaması, Ermenistan açısından Rusya’ya ihtiyacı azaltacaktır.
Geçtiğimiz günlerde Ermenistan Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, "Türkiye'yi düşman gözünde görme yaklaşımımızı yeniden düşünmemiz gerekiyor. Bölgede barış ve kalkınma istiyorsak, Türkiye ile ilişkiler kurmalıyız" değerlendirmesi yapmıştı.
Çünkü artık Erivan’da bir kesim anlıyor ki, Güney Kafkasya’da Azerbaycan ile, bölgede ise Türkiye ile ‘’düşmanlık’’ güderek yaşamak ve gelişmek mümkün değil. Zaten 30 sene içinde Ermenistan, başta ekonomik olmak üzere, nüfus artımı, gelişememe ve dışa bağımlı olma konularında ciddi zarar etti.
NE BEKLENİYOR?
Erivan ile Ankara arasında İlk görüşmeden ciddi sonuçlar beklememeliyiz. İlk temas 30 yıla yakındır kopan ilişkiden sonra taşların yerine oturması zaman alacaktır. Ayrıca Rusya, iki tarafın bir sonraki toplantısı için önerilerini ortaya koyacak. Bunun yanında Dağlık Karabağ bölgesinde sık sık ateşkesin bozulması, hatta bazen çatışmaların günlerce davam etmesi, sürecin kırılgan olduğunu gösteriyor.
