Bir metnin, kimin tarafından yazıldığını tespit etmek için 19. yüzyıldan bu yana Stilometri adı verilen bir teknik kullanılıyor. Yazarın dilsel stili, üslûbu, sık kullandığı kelimeler, bağlaç tercihleri, hatta yazım hatalarının analiziyle kimlik tespiti kolaylaşıyor.

Bir kitabı kimin yazdığını tespit etmekten, bir intihar notunun gerçekte kimin kaleminden çıktığını belirlemeye kadar geniş bir alanda kullanılabilir Stilometri tekniği. Adli Dilbilim de Stilometri tekniğinden yararlanıyor.

Stilometri tekniği daha çok emek ve daha fazla zaman alan bir süreç. Daha ileri noktada yapay zekâ destekli yazılımlar devreye giriyor. Ve bu süreçte karşımıza, yazım stilinin parmak izine benzer kesinlikle yazarın kimliğini ele vereceğini öngören bir disiplin olan Dilsel Parmak İzi kavramı çıkıyor.

2013’te Robert Galbraith adıyla basılan The Cuckoo's Calling adlı romanın yazarının Harry Potter serisiyle tanığımız J. K. Rowling olduğu benzer yöntemle belirlenmişti. Yine FBI, Unabomber namıyla bilinen bombacının Ted Kaczynski olduğunu böyle tespit etti.

Dilsel Parmak İzi tekniğinden istihbarat alanında büyük oranda yararlanılıyor. ABD’de İstihbarat İleri Araştırma Projeleri Etkinliği (IARPA) Dilsel Parmak İzi teknolojisini geliştirmek için HIATUS adlı bir program yürütüyor.

IARPA, HIATUS adlı programın yeteneklerini güçlendirmek amacıyla 20'den fazla kuruluşla iş birliği yapıyor. Dilbilim ve derin öğrenme yetenekleriyle daha net ve kesin sonuçlar alınabilmesi için yola çıkan IARPA, öncelikle kimlik tespitine odaklanmış durumda.

Belirli bir metni kimin yazdığının belirlenmesi için sözcük seçimi, cümle yapısı ve üslup gibi özelliklerin analiz edilmesi, bu sürecin farklı dillerde de işletilebiliyor olması ve daha önceki metinlerle karşılaştırılarak sonuca gidilmesi hedefleniyor.

Programın başka bir amacı ise tam tersi yöntemi gerektiriyor. Bir istihbarat görevlisinin Dilsel Parmak İzi incelemesine maruz kaldığında ifşa olmaması için, kimliğini ele verebilecek dilsel kalıplar değiştirilerek yazarın gizliliğini korumak amaçlanıyor.

Teşkilât, sahadaki görevlilerini korumak için daha pratik bir araç istiyor. Yazdıkları kendisini ele verebilecek istihbarat görevlileri için, metinleri yayınlamadan önce kimlikleri ifşa edilmeyecek şekilde yeniden düzenlemelerine yardımcı olacak bir yapay zekâ yazılımı talep ediyor.

Muhtemelen istihbarat görevlisi bir metni yayınlamadan önce yapay zekâ destekli yazılıma denetletecek ve yazılım, altını çizdiği kelimeler, bağlaçlar ve cümle yapılarının değiştirilmesini talep edecek. Bu önlem ifşa edilmemek için zaman kazandırabilecek.

Bu arada internetteki içeriğin önemli bir bölümü insan elinden çıkma değil. Imperva şirketinin 2022 yılı verileri, çevrimiçi trafiğin %27,7'sinin robot yazılımlar tarafından oluşturulduğunu ortaya koyuyor.

HIATUS programı bir metnin insan mı yoksa robot yazılımlar tarafından mı oluşturulduğunu ayırt edebiliyor. Sosyal medyada dezenformasyonla mücadele için yazılımdan yararlanılabilecek olması önemli bir detay.