Cumhurbaşkanına hakaret suçu, 5237 Sayılı TCK’nın 291. maddesinde düzenlenmiştir. Düzenleme ile amaçlanan hukuki yarar, devletin başı olan ve devleti temsil eden cumhurbaşkanının şahsında devletin saygınlığına yönelik saldırıları cezalandırmaktır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNA KARŞI İTİRAZLAR
Cumhurbaşkanına hakaret suçunu düzenleyen TCK’nın 299. maddesinin, kamu görevlilerine hakaret suçu yönünden tek düzenleme olması gerektiği, eşitlik ilkesine aykırı olduğu ve devlet başkanlarına özel himaye sağlayan yasaların varlığının Avrupa insan hakları sözleşmesine aykırılık taşıdığı gibi gerekçelerle iptali talep edilmiş ise de söz konusu iptal talebi Anayasa Mahkemesi’nin 14.12.2016 tarih ve 2016/25 E sayılı kararı ile reddedilmiştir.
AYM RET GEREKÇESİNDE ÖZETLE
· Cumhurbaşkanının devletin başı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil etmesi ve anayasada belirtilen görev ve yetkileri ile temsil ettiği değerler göz önüne alındığında, cumhurbaşkanına karşı gerçekleştirilen hakaret suçunun sadece kendi kişiliğine karşı değil, cumhurbaşkanının temsil ettiği değer ve fonksiyonları da ihlal etmiş olacağı, bu nedenle cumhurbaşkanının kişiliğine yöneltilen eylemin aynı zamanda devlete karşı gerçekleştirilen suçlardan sayılması gerektiğinden hareketle, cumhurbaşkanının kişiliğine karşı işlenmiş olsa da bu suçu kamu görevlilerine hakaret suçundan ayırarak ayrı bir suç olarak düzenlenmesinin kanun koyucunun takdirinde olduğunu.
· Hukuk devleti ve eşitlik ilkelerine aykırı olmadığını.
· İfade özgürlüğüne yönelik itirazlar yönünden ise kamu gücünü kullanan kişilere yönelik eleştiri sınırlarının diğer kişilere göre daha geniş olması gerektiği, ama bu eleştirilerin kişilerin şeref ve itibarını zedeleyecek şekilde hakaret boyutuna ulaşmaması gerektiği, hakaret eyleminde başkalarının şeref ve itibarlarına saldırı olduğu ve bunun hiçbir hukuk düzeninde korunmayacağı zikredilmek sureti ile düzenlemenin, kişilerin şeref ve itibarını zedelemeden herkesin ifade özgürlüğünü kullanmasının önünde bir engel olmadığını zikretmiştir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN UNSURLARI
· Suçun manevi unsuru genel kast olup, ayrıca siyasi saikler güdülmesi gibi özel bir kast aranmayacaktır.
· Eylem mağdurun yüzüne karşı gerçekleşebileceği gibi, gıyabında da gerçekleşebilir. Gıyapta hakaret durumunda, 1 kişinin duyması ya da görmesi suçun oluşması için yeterli sayılacaktır.
· Serbest hareketli suçlardan olup, sözlü olarak işlenebilmesinin yanında, yazı, karikatür ve fiili hareketler gibi birçok şekilde işlenebilecektir. Mekân bakımından da yüz yüze ya da mektup, sosyal medya, görsel ve yazılı basın gibi araçlar yolu ile de işlenebilir.
· Kovuşturma yapılması adalet bakanının iznine bağlıdır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN CEZASI
Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m.299/1).
Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır (TCK m.299/2).
