Kadın çalışanlar bir taraftan iş hayatı içinde yer alarak ülke ekonomisi için katma değer üretmekte bir diğer taraftan da annelik vazifesini yerine getirmektedir. Kadınların vazgeçilmez bu iki rolü, çalışma hayatında doğuma bağlı olarak bir takım yasal düzenlemeler yapılmasına da gerekçe olmuştur. Kadın işçilerin doğuma bağlı izin hakları İş Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir.
Sağlık durumunuz uygun ise ve doktorunuz da bu durumu onaylarsa, doğumdan önceki son üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilirsiniz. Bu durumda doğum öncesi çalıştığınız süreler doğum sonrası izin sürenize eklenir.
Erken doğum yapılması halinde, doğum öncesi sekiz haftalık (çoğul gebelik halinde on haftalık) izin süresinin tamamını kullanılamaması halinde, kullanamayan süre doğum sonrası izin süresine eklenir.
Kadın işçilerin 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 74'üncü maddesi hükümleri uyarınca doğumdan önce ve sonra çalışmalarının yasak olduğu sekizer haftalık (çoğul gebeliklerde doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz haftalık) süreler, yıllık izin haklarının hesabında çalışılmış gibi sayılır.
Doğum sonrası analık iznin bitmesinden itibaren, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla, talep edilmesi halinde, birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanılabilir.
Ancak bu şekilde ücretsiz izin kullanılması halinde, ayrıca süt izninden yararlanılması mümkün değildir.
ERKEKLERDE DOĞUM İZNİ
Doğum izni erkekler için de söz konusudur. Ülkemizde annelik izni gibi babaların da doğum sonrası için izin hakkı var. Çalışan erkek, eşi doğum yaptığında babalık izni kullanabilir. Buna, babalık izni denir. Yasal olarak babalık izni 5 gündür. Söz konusu 5 günlük babalık izni, doğumun gerçekleştiği gün itibariyle başlar ve iş günü olarak düzenlenmemiş olup takvim günü olarak hesaplanır. Ayrıca babalık izni; yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılır.
Son Söz: Yasa koyucu insana ve aile olmaya verdiği değerin bir göstergesi olan doğum izni konusunda çalışanlara büyük kolaylıklar sağlanmıştır. Anne baba olma heyecanını taşıyan bireylerin hayatlarının bu özel anına geçişte hem bedenen hem de ruhen uyum sağlamak maksadıyla sağlanan izin türünde emekçiler maksimum düzeyde korunmuştur.
