Amerikan Klinik Beslenme Dergisi’nde yayımlanan yeni bir bilimsel çalışmaya göre, hamilelik döneminde D vitamini düzeyi yüksek olan annelerin çocukları, 7 ila 12 yaşları arasında yapılan dikkat, hafıza ve problem çözme testlerinde daha iyi performans gösterdi. Araştırma, D vitamininin sadece kemik sağlığı için değil, aynı zamanda doğum öncesinden itibaren beyin gelişimi için de kritik bir rol oynadığını ortaya koyuyor.
ABD genelinde yürütülen geniş kapsamlı “Çocuk Sağlık Sonuçlarında Çevresel Etkiler (ECHO)” adlı çalışmada 900’den fazla anne-çocuk çifti incelendi. Araştırmacılar, hamilelikte annelerin kanındaki D vitamini düzeyini ölçerek, çocukların bilişsel yetilerini standart testlerle değerlendirdi.
Araştırmanın en dikkat çekici bulgularından biri ise, D vitamini ile çocuk zekâsı arasındaki ilişkinin özellikle siyah ailelerde çok daha güçlü olması. Siyah kadınların D vitamini eksikliği yaşama oranlarının daha yüksek olması, bu grubun daha fazla risk altında olduğunu ve desteklenmesi gerektiğini gösteriyor.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ KÜRESEL BİR SORUN
Araştırmaya göre ABD'de yetişkinlerin %42’si, hamile kadınların ise yaklaşık üçte biri D vitamini eksikliği yaşıyor. Siyah hamile kadınlarda bu oran %80’e kadar çıkıyor. Bu fark, ciltteki melanin pigmentinin güneş ışığından D vitamini üretimini azaltması ile açıklanıyor.
Besinler, güneş ışığı ve destek ürünlerinden alınan D vitamini miktarı çoğu zaman yeterli olmuyor. Özellikle güneşten az faydalanan, koyu tenli bireyler ya da güneş koruyucu ürünler kullananlar risk altında. Somon gibi yağlı balıklar, yumurta sarısı ve bazı mantarlar D vitamini açısından zengin olsa da, çoğu insan bu besinleri yeterince tüketmiyor.
Hamile kadınlar için önerilen günlük D vitamini miktarı 600 IU olsa da, eksikliği düzeltmek için genellikle 1000-2000 IU alınması gerekebiliyor. Oysa ABD’de kadınlar günlük ortalama yalnızca 168 IU D vitamini alıyor ve birçok prenatal vitamin sadece 400 IU içeriyor.
UZUN VADELİ ETKİLERİ VAR
Araştırma ekibi daha önce yaptığı çalışmalarda da yüksek D vitamini düzeylerinin, çocuklarda daha yüksek IQ ve daha az davranışsal sorun ile ilişkili olduğunu göstermişti. Bu çalışmalar birlikte değerlendirildiğinde, D vitamininin doğum öncesi dönemde beyin gelişiminde kilit bir rol oynadığı ve bu etkinin yıllar sonra da devam edebileceği düşünülüyor.
Ancak araştırmacılar, bu ilişkinin neden-sonuç ilişkisi olduğunu kesin olarak söylemek için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguluyor. Altın standart olan “randomize kontrollü” çalışmalarla bu etkilerin doğrulanması ve D vitamini seviyesinin ne düzeyde olması gerektiği daha net bir şekilde ortaya konabilecek.