Yeni bir araştırmaya göre, özellikle orta ve ileri yaşta sık sık kâbus gören kişilerde demans gelişme riski belirgin şekilde artıyor. Bu belirtiler hastalıktan yıllar önce ortaya çıkabiliyor.
Hayatımızın üçte birini uykuda geçiriyoruz. Uyuduğumuz zamanın dörtte biri ise rüya görmekle geçiyor. Ortalama yaşam süresi 73 yıl olan bir kişi, ömrünün yaklaşık altı yılını rüya görerek geçiriyor. Ancak rüyaların beyin sağlığımızla nasıl bir ilişkisi olduğuna dair bilgilerimiz hâlâ oldukça sınırlı.
The Lancet’in eClinicalMedicine dergisinde 2022 yılında yayımlanan bir araştırma, bu gizemli dünyanın demansla sandığımızdan çok daha yakından ilişkili olabileceğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, orta yaşta veya yaşlılıkta sık sık kötü rüya ya da kâbus gören bireylerde demans gelişme riski belirgin şekilde yükseliyor.
HER HAFTA KÂBUS GÖREN ERKEKLERDE RİSK 5 KAT ARTIYOR
Araştırma kapsamında 35-64 yaş arası 600'den fazla ve 79 yaş üzeri 2.600 kişi incelendi. Katılımcılar çalışmaya başladıklarında demans tanısı almamıştı. Ortalama dokuz yıl boyunca takip edilen katılımcıların rüya alışkanlıkları ve zihinsel durumları gözlemlendi.
Sonuçlar çarpıcıydı:
- Orta yaş grubunda her hafta kâbus görenler, önümüzdeki 10 yıl içinde bilişsel gerileme yaşama konusunda 4 kat daha fazla risk taşıyordu.
- Yaşlı erkeklerde bu risk 5 kata kadar çıkıyordu.
- Kadınlarda ise risk artışı daha sınırlıydı: sadece %41 oranında.
Bu bulgular, kötü rüyaların sadece psikolojik bir rahatsızlık değil, aynı zamanda demansın yıllar önce ortaya çıkan erken bir belirtisi olabileceğini gösteriyor.
TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR RİSK: KÂBUSLAR
İyi haber şu ki, tekrarlayan kâbuslar tedavi edilebiliyor. Hatta bu tedavilerin, Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen anormal protein birikimini azalttığı da gösterildi. Bazı vakalarda, kâbusların tedavisiyle birlikte hafıza ve düşünme becerilerinde iyileşmeler de görüldü.
Bilim insanları şimdi, bu ilişkinin genç yaşta da geçerli olup olmadığını araştırıyor. Ayrıca rüyaların ne sıklıkla hatırlandığı ve ne kadar canlı olduklarının da demans riskiyle bağlantılı olup olmadığını inceleyecekler.
Bu araştırmalar sadece demansın erken teşhisi için yeni yollar açmakla kalmayabilir, aynı zamanda rüyaların beynimiz için neden bu kadar önemli olduğunu da aydınlatabilir.