2022’de dünya genelinde 62 milyon ton elektronik atık üretildi. Bu atıkların içinde altın gibi değerli metaller yer alıyor. Ancak bu altının büyük kısmı çöpe gidiyor. Bilim insanları, e-atıklardan altını çevreye zarar vermeden geri kazanmayı mümkün kılan yeni bir yöntem geliştirdi.
Giderek büyüyen elektronik atık sorunu, altın gibi değerli metallerin israfına yol açarken aynı zamanda çevre sağlığını da tehdit ediyor. Ancak bilim insanları, hem e-atıklardan hem de küçük ölçekli madenlerden altını geri kazanmak için siyanür ya da cıva gibi zehirli kimyasalları kullanmadan çalışan sürdürülebilir bir teknik geliştirdi.
DİĞER METALLERDEN AYIRABİLİYOR
Yeni yöntem, Nature Sustainability dergisinde yayımlandı. Teknikte havuz klorlamada yaygın kullanılan trikloroizosiyanürik asit, tuzlu suyla aktive edilerek altını çözünebilen bir forma dönüştürüyor. Ardından elementel kükürtten üretilmiş özel bir polimer kullanılarak altın geri kazanılıyor. Bu polimer, çözeltideki altını seçici olarak yakalayıp diğer metallerden ayırabiliyor.
Üstelik süreç tamamen geri dönüştürülebilir: Hem kullanılan kimyasal maddeler hem de polimer tekrar tekrar kullanılabiliyor. Bu da sistemi döngüsel ekonomiye uyumlu hale getiriyor.
Yeni yöntem yalnızca elektronik atıklardan değil, aynı zamanda çevreye ve insan sağlığına büyük zararlar veren küçük ölçekli altın madenlerinde de uygulanabilecek. Bilim insanları, bu teknikle cıva ve siyanür kullanımının tamamen ortadan kaldırılabileceğini düşünüyor. Ancak bu yöntemin daha geniş çapta uygulanabilmesi için maliyet, verim ve üretim sürecinin geleneksel yöntemlerle rekabet edebilir hale gelmesi gerekiyor.
Geliştirilen yöntem sayesinde, hem milyonlarca kişinin geçim kaynağı olan küçük ölçekli madencilik desteklenebilir hem de çevre üzerindeki yıkıcı etkiler azaltılabilir.