DEMET İLCE / MUHABİR
Çalışma, Avrupa ve Asya bozkırlarında gelişen göçebe savaşçılar ve pastoralistler olan eski İskitlerin insan derisini deriye dönüştürdüğünü gösterdi.
Bu keşif, antik Yunan tarihçisi Herodot'un İskitlerin (M.Ö. 800'den MS 300'e kadar) deri olarak insan eti kullandığı yönündeki iddiasını doğruluyor.
13 Aralık'ta PLOS One dergisinde yayınlanan araştırmaya göre araştırmacılar, güney Ukrayna'daki 14 bölgeden 18 mezardan 45 deri örneğini analiz etti. Deri nesneler son birkaç on yılda farklı zamanlarda kazıldı.
Ekip, her ikisi de sadaklardan veya okların bulunduğu kaplardan gelen iki deri örneğinin insan derisinden yapıldığını buldu. Sadakların yapımında koyun, keçi, sığır ve at gibi hayvanlardan elde edilen deri de kullanıldı. Sadaklar kurganlara (hükümdarların veya diğer yüksek rütbeli kişilerin mezarlarının bulunduğu tümsekler) gömülmüştü ve İskitlerin geliştiği yaklaşık 2.400 yıl öncesine kadar uzanıyordu.
İtalya'daki Padua Üniversitesi'nde arkeoloji alanında yardımcı doçent olan çalışmanın ortak yazarı Margarita Gleba, şöyle konuştu:
"Sadakların İskit savaşçı kimliğinin önemli bir unsuru olduğu göz önüne alındığında, bu okların sahipleriyle birlikte gömülmüş olması çok muhtemeldir."
Ekip, deriyi, hangi tür hayvandan yapıldığını belirlemek için organik örneklerdeki spesifik proteinleri inceleyen bir teknik olan peptid kütle parmak izi kullanarak analiz etti.
Sonuçlar, Herodot'un (MÖ 484-425) İskitlerin insan derisini yeniden kullanmasıyla ilgili yazılı değerlendirmesinde doğru olduğunu ortaya çıkardı.
Herodot, bir İskit'in insan etini "bir dümenin kaburga kemiğiyle kazıdığını ve deriyi elleriyle yoğurduğunu ve onu esnek hale getirdikten sonra el havlusu olarak sakladığını ve kendisinin bindiği atın dizginlerine bağladığını" yazdı.
Herodot şunları da yazmıştı:
"Birçok İskit, bu kafa derilerinden giymek için giysiler bile yapar ve bunları deri katlar gibi birbirine diker. Birçoğu da ölü düşmanlarının sağ ellerinin derisini, tırnaklarını ve her şeyi çıkarır ve ok kılıfları için kılıflar yapar."
Araştırma ekibi dergi makalesinde "Sonuçlarımız Herodot'un iddiasını doğruluyor gibi görünüyor" diye yazdı.
Oxford Üniversitesi'nde Avrupa arkeolojisi fahri profesörü olan ve araştırmada yer almayan Barry Cunliffe, Herodot'un bahsettiği nedenler dışında, İskitlerin neden insan derisini kullandıklarını açıklamaya yardımcı olabilecek başka nedenlerin olup olmadığını merak etti.
"Bunun arkasında yatan şeyin, ister insan ister hayvan olsun, avladığınız şeyin bir kısmına sahip olduğunuzda, onlar üzerinde ekstra güç kazanmanız mı olduğunu merak ediyorum. İnanç, oklarınızın, avınıza, onların tutulmasıyla yönlendirildiğidir. Herodot ayrıca İskitlerin atlarını düşmanlarının kafalarıyla süslediğini de söylüyor. Kafaların sadece cesaretinizi göstermekle kalmayıp sizi avınıza yönlendirdiği de düşünülebilir mi?"
Tarih boyunca insan derisini kullanan tek halk İskitler değildi. Örneğin kitapların insan derisi ile ciltlenmesi eski çağlardan günümüze kadar devam eden bir uygulamadır. 2020 yılında, insan kalıntılarının satışına ilişkin bir Canlı Bilim araştırması, Facebook'taki bir satıcının insan derisine bağlandığını iddia ettiği Dr. Richard Sutton'un "Deri Hastalıkları" kitabının 1917 baskısını ortaya çıkardı. Kitabı 6.500 dolara satan satıcı, insan derisini "emekli tıbbi bir örnekten" elde ettiğini iddia etti.
