Genetik modifiye gıdalara, tüketicilerin önemli bir bölümü temkinli yaklaşırken, çok sayıda uluslararası sağlık kuruluşu ve bilim insanı güvenli kabul ediyor.
Genel olarak toplumda genetik modifiye veya genetiği değiştirilmiş gıdalara olan güvensizliğin temelinde bu gıdaların doğal olmayan yollarla üretilmeleri geliyor. Faydalı olduğunu düşünen kesim ise genetik modifiye tohumlar ile yapılan üretimin birim alanda daha fazla gıda üretimi sağladığını ayrıca geleneksel üretime göre daha az zirai ilaç kullanımına gereksinim duyulduğunu öne sürüyor.
Yapılan araştırmalar, genetik modifiye gıdaların üretiminde kullanılan bilimsel tekniğe yönelik bilgi düzeyi arttıkça bu gıdalara karşı olan olumsuz görüşlerin azaldığını gösteriyor.
ABD’de bir üniversitede 231 öğrencinin genetik modifiye gıda üretimine ilişkin temel bir eğitim almadan önce ve sonra bu gıdalara ilişkin güvenme düzeyleri araştırılmış. Çalışma neticesinde genetik modifiye gıdalara karşı güvensizliğin nedeninin bilgi eksikliğinden kaynaklandığı ortaya konmuştur.
Peki, nedir bu genetik modifiye gıdalar?
Genetiği değiştirilmiş organizmalardan (GDO) üretilen gıdalara “genetik modifiye gıdalar” denilmektedir. GDO’lar (bitki, hayvan veya mikroorganizma), genetik materyalin (DNA) doğal olarak meydana gelmeyecek şekilde değiştirildiği organizmalardır. Belirli bir özelliği düzenleyen münferit genlerin bir organizmadan diğerine aktarılmasıyla oluşturulurlar.
Genetik modifiye gıdalar,dünyada ciddi bir üretim hacmine ulaşmıştır çünkü bu gıdalar üreticilere geleneksel üretime kıyasla daha düşük bir maliyete, daha dayanıklı ve besin değeri yüksekürün üretme imkânı sunabilmektedir.
Şu anda piyasada bulunan GDO’lu bitkiler esas olarak böceklerin veya virüslerin neden olduğu bitki hastalıklarına karşı direnç sağlayarak veya herbisitlere (yabani otlara karşı kullanılan ilaçlar) karşı artan tolerans yoluyla ürün korumasının arttırıldığı ürünlerdir.
Örnek vermek gerekirse böceklere karşı direnç, Bacillusthuringiensisadlı bir bakterinin toksin üretimi ile ilgili geninin bitkiye dahil edilmesiyle elde edilmektedir. Dolayısıyla bu toksini üreten genetik modifiye bir bitkinin yetiştirilmesinde daha düşük miktarlarda böcek ilacı kullanımı gerekmektedir.
Genetik modifiye gıdalarla ilgili endişeler ise daha çok sağlık üzerine olası olumsuz etkileri, biyoçeşitliliğe olan etkisi, geleneksel üretimi öldürmesi, dışa bağımlılığı arttırması ve insan eliyle genetik müdahaleye ilişkin kaygılar ile ilgilidir.
Aslında toplumun büyük çoğunluğu genetik modifiye gıdalar ile ilgili çok az ya da kulaktan duyma bilgilere sahip. Belki de yapılması gereken genetik modifiye gıdaların üretim teknolojisi hakkında toplumun bilgi sahibi olmasını sağlayarak kendi kararlarını bir temele dayanarak vermesinin sağlanmasıdır.
