Mısır’da demokratik yollarla seçilen “ilklerin” Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin mahkeme salonundaki vefatının üzerinden tam bir yıl geçti.
Mursi’nin, hakkında verilen idam kararından tam 4 yıl bir gün sonra 17 Haziran 2019’daki vefatına ilişkin ilk haberi Mısır devlet televizyonu akşam saatlerinde duyurdu.
Başsavcı Nebil Sadık, Mursi’nin duruşmada konuşma yaptıktan sonra aniden yere düştüğünü söyledi.
AÇ BIRAKIP TEDAVİSİNİ ENGELLEDİLER!
Haberin duyulmasının ardından ilk tepki Müslüman Kardeşler Teşkilatının siyasi kanadı Özgürlük ve Adalet Partisinden geldi. Partiden yapılan yazılı açıklamada, Mısırlı yetkililerin Mursi’yi “kasten yavaşça öldürdükleri” cümlesinin altı çizildi.
Açıklamada, “Onu 5 yılı aşan tutukluluk hali boyunca tek kişilik hücrede tuttular, ilaçlarını almasını engellediler, kötü beslenmesine yol açtılar. Doktorlarıyla, avukatlarıyla ve hatta ailesiyle iletişim kurmasını engellediler. Onu en basit insan haklarından yoksun bıraktılar.” ifadeleri yer aldı.
Parti, Mursi’yi sevenleri “bulundukları ülkelerdeki Mısır elçiliklerinin önünde gösteriler düzenlemeye” davet ederken, Uluslararası Af Örgütü de “Mursi’nin ölümünün araştırılması için bağımsız bir inceleme başlatılması” çağrısında bulundu. Mısır İçişleri Bakanlığı ise ülkede “teyakkuz” ilan etti.
İNSANLIK DIŞI MUAMELE
Mursi’nin bulunduğu cezaevindeki şartlar son derece uygunsuzdu ve tek kişilik hücrede tutuluyordu. Bu durum insan hakları savunucuları tarafından defalarca dile getirildi. Ayrıca İngiltere Parlamentosu tarafından Mısır ile ilgili oluşturulan bağımsız araştırma komisyonu, Mursi’nin tutulduğu cezaevindeki şartlar hakkında bir rapor hazırladı.
Söz konusu komisyonun başkanı Crispin Blunt tarafından Mart 2018’de sunulan raporda, “23 saat hücrede tek başına tutulan Mursi, işkence sayılabilecek derecede kötü, insanlık dışı ve onur kırıcı muameleye maruz kalıyor. Hakkı olan tıbbi tedavinin kendisine sağlanmaması Mursi’nin erken ölümüne neden olabilir.” cümleleri yer aldı.
SUİKAST NİTELİĞİNDE!
Mursi’nin en küçük oğlu Abdullah Mursi, Ekim 2018’de yaptığı açıklamada, hipertansiyon sorunu olan diyabet hastası babasının tedavisine izin verilmediğini ve hücrede tutulduğunu söylemişti.
Abdullah Mursi, Amerikan Washington Post gazetesinde yayımlanan bir yazısında, Mısırlı yetkililerin “bunu kasıtlı olarak yaptığını ve babasının mümkün olan en kısa sürede doğal yollardan ölümünü istediklerini” ifade etmişti.
GÖRÜŞLER ENGELLENDİ
Muris’nin ailesiyle görüşmesine de çok uzun aralıklarla izin veriliyordu. Vefatından önceki son görüşme, Ekim 2018’de gerçekleşti. O görüşmede de sadece kızı ve eşini görmesine izin verildi. Oğulları ve torunlarını ise göremedi.
DARBECİ SİSİ REJİMİ GÖRMEZDEN GELDİ
Tamamen Sisi yönetiminin kontrolü altındaki Mısır resmi ve özel medyası Mursi’nin ölümünü görmezden geldi.
Mısır’da en çok satan devlet gazetesi Ahram, 18 Haziran’daki matbu sayısında Mursi’nin ölümünü dördüncü sayfadan duyurdu. Haberin başlığı “Muhammed Mursi öldü” şeklindeydi. “Eski Cumhurbaşkanı veya devrik Cumhurbaşkanı” gibi hiçbir ifadenin haberde yer almaması dikkati çekti.
SAMSUNG SKANDALI!
Yönetim, bütün medya kuruluşlarına Mursi’nin ölümü ile ilgili yazılacak ve okunacak metni gönderdi. Bu bağlamada Kahire merkezli haber kanalı Extra News muhabiri Neha Derviş’in, 42 kelimeden oluşan metni okuduktan sonra “Bu mesaj Samsung cihazından gönderildi” cümlesini de okuması sosyal medyada ve kamuoyunda alay konusu oldu.
Mısırlı insan hakları savunucularından Heysem Ebu Halil, “Bu mesaj Samsung cihazından gönderildi” etiketiyle yaptığı paylaşımda, “Bu, spikerin hatası değil rejimin skandalıdır.” dedi.
“ŞEHİT OLDU”
Uluslararası arenada en büyük tepki Türkiye’den geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mursi için “Emrihak vaki olmak suretiyle şehit oldu.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mursi’nin ölümünün hemen ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, “Maalesef olay mahkeme salonunda cereyan etmiş. Ben öncelikle Mursi kardeşimize, şehidimize Allah’tan rahmet diliyorum.” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Twitter hesabından yaptığı açıklamada Mursi için “Ümmet dik duruşunu unutmayacak!” ifadelerini kullandı.
