Diriliş Postası Muhabiri İbrahim Seçkin Talaş
Kırklareli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr.Emre Ozan, Avrupa kapılarına dayanan binlerce sığınmacının ardından Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl şekilleneceğini Diriliş Postası’na değerlendirdi. Ozan, Avrupa’da Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl şekillendirilmesi gerektiğine dair ciddi kararsızlığın bulunduğunu belirterek, AB’nin Türkiye’ye her zamankinden daha çok ihtiyacının olduğunu söyledi.
Dr. Ozan, “Küresel sistemdeki dönüşüm, Ortadoğu’da yaşanan sorunlar, mülteci meselesi ve daha pek çok dış politika sorunu bu iki aktörün birlikte hareket etmesini gerektiriyor. Ama dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi Avrupa’da da artan popülizm ve yabacı düşmanlığı bu ortaklığın gelişmesini olumsuz etkiliyor” dedi.
Avrupa’da artan yabancı düşmanlığının iki açıdan önem taşıdığının altını çizen Dr. Emre Ozan, yabancı düşmanlığının AB ülkelerinde etkin ve kapsamlı bir mülteci politikası geliştirilmesinin önündeki en büyük engellerden biri olduğunu dile getirdi.
Ozan, “Mültecileri kabul etme ve bu yükü Türkiye’yle paylaşma noktasında Avrupalı hükümetler kamuoylarını ikna etmeyi başaramıyorlar. Bu nedenle de kalıcı bir çözüm için bütünlüklü bir mülteci politikası geliştirmek yerine popülist yaklaşımların olduğu geçici politikalar izliyorlar. Türkiye-AB ilişkilerini olumsuz etkiliyor bu sorun. Türkiye’nin AB üyeliği ve genel anlamda Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl şekillendirilmesi gerektiği konusunda Avrupa’da ciddi bir kararsızlık ve belirsizlik var. Aslında Avrupa’nın her zamankinden daha çok Türkiye’ye ihtiyacı var. Elbette Türkiye’nin de Avrupa’ya ihtiyacı var” diye konuştu.
“AB’DEN SOMUT ADIMLAR BEKLİYORUZ”
Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl şekillenebileceğine dair konuşan Dr. Emre Ozan, Türkiye’nin AB’nin verdiği sözleri tutup tutmayacağıyla ilgili şüphelerinin bulunduğunu belirterek, yeni sözler ve vaatler duymak yerine ciddi somut adımlar atmasını beklediğini ifade etti.
Türkiye’nin Suriye meselesinde AB tarafından yalnız bırakıldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Emre Ozan, AB’nin bu süreçte verdiği sözleri yerine getirmediğine değinerek, Türkiye’nin beklentileri için şu ifadeleri kullandı: “Türkiye’nin beklentisi sadece mülteci meselesinde Avrupa’nın desteğini elde etmek değil. 2016 yılında varılan uzlaşı çerçevesinde vize serbestisi, yeni fasılların açılması, gümrük birliğinin güncellenmesi vb. sözlerin yerine getirilmesini bekliyor Türkiye. Bu anlamda da Türkiye’nin somut adımlar görmek istediğini söyleyebiliriz”
“TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ PRAGMATİK ORTAKLIKTAN İBARET”
Türkiye-AB ilişkilerinde gümrük birliği, vize serbestîsi vb. konularda kısa vadede çözümün ortaya çıkmasının mümkün olmadığını dile getiren Dr. Öğretim Üyesi Emre Ozan, ilişkilerin iyileştirilmesine yönelik yeni bir yol haritasının oluşturulması gerektiğini belirterek, “Türkiye ve AB’yi artık bütünleşme sürecindeki iki aktör gibi görmemek gerekir. Üyelik süreci fiilen sona ermiştir ve iki aktör birbirinden bağımsız ama bazı ortak çıkarları doğrultusunda işbirliği yapan aktörlere dönüşmüştür. Yani pragmatik bir ortaklık söz konusudur” diye konuştu.
Mülteci meselesinin haricinde Türkiye ile AB ilişkilerinde yapısal sorunlar olduğunu vurgulayan Dr. Emre Ozan, yaşanan süreçte iki tarafın da yeni ilişki biçimine uygun yeni bir ortaklık yapısı üzerinde çalışmaları gerektiğini de gösterdiğini sözlerine ekledi.
“AB’NİN DESTEĞİ HEP SINIR KALDI”
İdlib’de yaşanan krizin ardından Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların Avrupa’ya gitmelerine izin vererek İdlib meselesini uluslararası platforma taşımayı hedeflediğini söyleyen Ozan, Türkiye’nin bu yolla Avrupa ülkelerini İdlib konusunda harekete geçirmek, onlardan bugüne dek alamadığı desteği almak istediğini belirtti. Türkiye’nin bu hedefinde başarılı olduğuna değinen Ozan, Avrupa Birliği’nin Suriye meselesiyle neredeyse sadece mülteciler bağlamında ilgilendiğini belirterek, doğal olarak Avrupalıları harekete geçirebilecek tek şeyin de Türkiye’nin hissettiği mülteci baskısını Avrupa’ya yönlendirmek olabileceğini ve Türkiye’nin de bunu yaptığının altını çizdi.
Dr. Öğretim Üyesi Emre Ozan, “Türkiye’nin Suriye’de yaşadığı sorunlar karşısında Avrupa’nın Türkiye’ye verdiği destek söylem düzeyinde kalmış ve sınırlı olmuştur. Mesela Türkiye ve Rusya’nın yanı sıra Almanya ve Fransa’nın da dahil olduğu dörtlü bir zirve gündeme geldi. Bu zirve 2018 yılında yine İdlib’de yaşanan krizin ardından gerçekleştirilmişti. Ancak krizin derinleşmesi ve Türk askerlerine yapılan saldırılar sonrasında bu zirve iptal edildi ve Moskova’da Türkiye-Rusya arasında bir zirve gerçekleşti. Dolayısıyla Türkiye İdlib meselesinde yeterli siyasal desteği alamadı” değerlendirmesinde bulundu. Dr. Emre Ozan, AB’nin Türkiye’ye daha fazla finansal destek sağlanmasına çok istekli olmadığını belirterek çok yavaş hareket ettiğini söyledi.
