Tuğçe Huy - Muhabir
Paleolitik dönemden kalma zengin bir ahşap alet koleksiyonu üzerinde yapılan bir dizi çalışma, Neandertallerin gündelik hayatına ışık tuttuyor. Bugünden yakşık 300 bin yıl önce Kuzey Almanya'da yaşamış Neandertallere dair bir dizi alet ve edevat gün yüzüne çıktı.
Gündelik yaşamı kolaylaştırmak için bilinen ilk insanlar (Hominiler) en az 3 milyon yıl boyunca taş aletler kullanılmıştı. Daha sonra yakın zamanda özelliklede taşın haricinde ahşamtanda eşyalar yapılabileceği keşfedilince birbirinden farklı ve kullanışlı ahşap aletler bir bir ortaya çıkmaya başladı.
İlk ahşap alet 476 bin yıllık olduğu tespit edildi
Ahşap eşyaların taşa kıyasla çoğu zaman bozulmadan korunamadığı söylense de dolayısıyla bu tahmine ilişkin doğrudan bir kanıt elde etmek oldukça zor. Ancak geçen sene 476 bin yıllık ahşap bir yapının ortaya çıkarılması arkeoloji dünyasında büyük bir heyecanın yaşanmasına sebep oldu.
Bu durumun bir başka istisnası, Spear Horizon olarak bilinen kazı alanında bulunan zamanın törpüsüne meydan okumuş 187 şaşırtıcı ahşap eserin bulunduğu Schöningen’de mevcut. Bu bölgenin tarihi erken Neandertallerin Avrupa’da Homo heidelbergensis’in yerini aldığı noktaya dek uzanıyor.
Leşçi değil sofistike avcılar
Bulunan aletler sanılanın aksine Neandertallerin leşçiler değil daha çok sofistike avcılar olduklarını ortaya koydu. Kalıntılar, insanlığın bu dalının nasıl yaşadığına ve daha kapsamlı bakıldığında buzullar arası dönemlerde Avrupa’da avcı-toplayıcıların nasıl geliştiğine dair elimizdeki en iyi rehber olmayı sürdürüyor. Aynı sitede alete dönüştürülmüş kılıç dişli kedi kemiği gibi başka eşyalar da ortaya çıkarılmıştı.
Spear Horizon, 1994 yılında keşfedildi ancak sunduğu bu değerli keşiflerin incelenmesi sabır gerektiren bir süreç.
Ahşep aletler her zaman kritik öneme sahip oldu
Proceedings of the National Academy of Sciences’ta yayımlanan yeni bir çalışmada, Aşağı Saksonya Eyaleti Kültürel Miras Dairesi’nden Dr. Dirk Leder ve meslektaşları, 2008’e kadar orada bulunan ögelere yönelik hazırlanan ilk kapsamlı raporu sunuyor.
Bölgede yapılan araştırmalarda en bilindik teori avcılık aletleri olan mızraklarken, aslında gün yüzüne çıkarılan eserlerin yalnızca 20 ila 25 tanesinin av silahı olduğu belirtiliyor. Numunenin daha büyük bir bölümünü ise evsel amaçlarla kullanılan sivri veya yuvarlak uçlu yarma ahşap nesneler oluşturmakta. Bunlar, daha yeni avcı-toplayıcıların, hayvan derisini işlemek için kullandığı eşyalara benziyor. Diğer birçok ögenin amacı ise belirlenemez durumda.
Leder gibi bir çok yazar, ögelerin iki farklı şekilde üretildiğini belirtiyor. Bunlardan birinde, bir ladin veya çam ağacı, dalları ve kabuğundan arındırılıyor ve gövdesi mızrak veya fırlatma sopasına dönüştürülüyordu. Bazı bölünmüş ahşapların, artık ilk amaçlarına uygun olmadıklarında bu öğelerden dönüştürüldüğü görülmekte.
Ahşap, Pleistosen teknolojisinin tarihi gelişimini temsil ediyor
Bin yıl boyunca işlemenin karmaşıklık düzeyi, giderek daha kompleks hale gelen Pleistosen teknolojisinin tarihi gelişimi açısından önemli bir veri noktası sağlıyor. Yazarlar, kullanılan teknolojinin gitgide daha farklı bir hâl almasının bilişsel yeteneklerin ve sosyal öğrenmeye artan bağımlılığın bir göstergesi olarak yorumluyor. En iyi ağaçların dikkatle seçilmesi, onlara ulaşmak ve toplanan malzemeyi işlemek için uzun bir gidiş-dönüş yolculuğunun gerekmesi de bu duruma işaret ediyor.
Diğer pek çok alet çürürken bu eşyaların korunmasının nedeni ise kısmen buz tabakasının geri çekilmesi, toprağı su basması ve böylece organik materyalin korunması sonucu göl kıyısının genişlemesiydi.
Ahşap araç gereçlerin Neandertallerin hayatındaki etkisi hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.
