DEMET İLCE / MUHABİR
Stanford Üniversitesi ekibi kalp, beyin ve akciğerler de dahil olmak üzere 11 ana vücut parçasını izleyebildiklerini söylüyor.
Çoğu orta yaşlı veya daha yaşlı olan binlerce yetişkin üzerinde deneme yapıldı.
Sonuçlar, 50 yaş ve üzeri makul derecede sağlıklı beş yetişkinden birinin en az bir hızlı yaşlanan organa sahip olabileceğini gösteriyor.
Ve her 100 kişiden bir ila ikisinde, doğum yıllarından daha eski testlere sahip birkaç organ bulunabilir.
Araştırmacılar, check-up fikrinin korkutucu olabileceğini ancak müdahale etmek ve gidişatı değiştirmek için bir fırsat olabileceğini söylüyor.
Nature dergisindeki araştırmacılar, hangi organların hızlı bir şekilde azaldığını bilmenin, hangi sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceğini ortaya çıkarmaya yardımcı olabileceğini söylüyor.
Örneğin, "zamanına göre eski" bir kalp, kalp yetmezliği riskini artırırken, hızla yaşlanan bir beyin demansa daha yatkın olabilir.
Araştırmada, bir veya daha fazla organın hızlı yaşlanması, önümüzdeki 15 yıl içinde bazı hastalıkların ve ölüm riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkilendirildi.
Kontrol ettikleri vücut parçaları şunları içeriyor:
- Beyin
- Kalp
- Karaciğer
- Akciğer
- Bağırsak
- Böbrek
- Yağ
- Kan damarları (arterler)
- Bağışıklık dokusu
- Kas
- Pankreas
Kan testi, hangi organların farklı hızlarda yaşlandığına dair ipuçları vermek için binlerce proteinin seviyesini arar.
Tespit edilen proteinlerin modelinin belirli organlara özgü olduğu ortaya çıktı.
Araştırmacılar, çok sayıda kan testi sonucunu ve hasta verilerini kullanarak tahminlerde bulunmak için bir makine öğrenme algoritması geliştirdi.
Araştırmacılardan biri olan Dr. Tony Wyss-Coray şöyle açıkladı:
"Bu organların her birinin biyolojik yaşını, her bir birey için, belirgin ciddi hastalıkları olmayan geniş bir grup insandaki benzerleriyle karşılaştırdığımızda, 50 yaşındakilerin %18,4'ünün veya daha yaşlı olanların en az bir organı ortalamadan önemli ölçüde daha hızlı yaşlanıyordu. Ve bu bireylerin önümüzdeki 15 yıl içinde söz konusu organda hastalık riskinin yüksek olduğunu bulduk."
Üniversite şimdi, gelecekte kullanılıp satılabilmesi ihtimaline karşı testin patentini almak için evrakları sundu.
Ancak bundan önce organ yaşını ve sağlığını tahmin etmenin gerçekten ne kadar iyi olduğunu kontrol etmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Dr. Wyss-Coray'in daha önceki bazı çalışmaları, biyolojik yaşlanma sürecinin sabit olmadığını, insanlarda 30'lu yaşların ortalarında, 60'ların başlarında ve 70'lerin sonlarında bazı hızlı ivmelenmelerle birlikte patlamalar halinde gerçekleştiğini öne sürüyor.
Londra Queen Mary Üniversitesi'nde yaşa bağlı sağlık ve hastalıklar uzmanı olan Prof. James Timmons da biyolojik yaşın kan belirteçleri üzerinde çalışıyor. Çalışmaları proteinlerden ziyade tespit edilebilir gen değişikliklerine odaklanıyor.
Dr. Wyss-Coray'in son bulgularının etkileyici olduğunu ancak daha fazla insanda, özellikle de farklı etnik kökenlerden gelen gençlerde doğrulanması gerektiğini söyledi.
"Bu yaşlanma mı yoksa yaşa bağlı erken hastalık biyobelirteçlerini tespit etmenin yeni bir yolu mu? Yazarlar ilkini destekliyor, ikincisinin göz ardı edildiğini düşünmüyorum" dedi.
Dr Wyss-Coray şunları ekledi:
"Eğer bu bulguyu 50.000 veya 100.000 kişide yeniden üretebilirsek, bu, görünüşte sağlıklı insanların bireysel organlarının sağlığını izleyerek, insanların vücutlarında hızlandırılmış yaşlanmaya maruz kalan organları bulabileceğimiz anlamına gelecektir ve insanları hastalanmadan önce tedavi edebiliriz.”
Glasgow Üniversitesi'nden yaşlanma biyolojisi uzmanı Prof. Paul Sheils, bir kişinin sağlığına ilişkin en doğru tabloyu oluşturmak için yalnızca tek tek organlara değil, tüm vücuda bakmanın hala önemli olduğunu söyledi.
Age UK adlı yardım kuruluşundan Caroline Abrahams, bilimin yaşa bağlı ciddi hastalıkların erken tespitini keşfetmesinin harika olduğunu ancak insanların bu bilgiyle yaşarken nasıl hissedebilecekleri konusunda da dikkate alınması gerektiğini söyledi.
Bunun gerçekleşmesi durumunda insanların test sonuçlarının yanı sıra duygusal ve klinik destek de isteyeceklerini ve NHS'nin buna hazır olması ve bunu sağlayacak fona sahip olması gerektiğini söyledi.
