Kara delikler, evrenin en gizemli yapıları arasında yer alıyor. Işık bile bu ultra yoğun yapılardan kaçamadığı için doğrudan gözlemlenmeleri mümkün değil. Ancak Çin'deki Fudan Üniversitesi'nden astrofizikçi Cosimo Bambi, bu bilinmezliği çözmek için alışılmışın dışında bir öneri sundu: En yakın kara deliğe keşif sondası göndermek.
“Tamamen yeni bir kara delik araştırma yöntemi arıyordum,” diyor Bambi.
“Ve bir uzay görevinin aslında düşünüldüğü kadar imkânsız olmadığını fark ettim – ama daha önce kimse bu fikri ortaya atmamıştı.”
KARA DELİKLER: EVRENİN EN AĞIR LABORATUVARLARI
Kara delikler, uzaydaki en güçlü yerçekimi alanlarını oluşturur. Bu da onları, Einstein’ın genel görelilik kuramını test etmek için eşsiz bir laboratuvar hâline getirir. Ancak, Dünya’dan yapılan gözlemlerle bu sınamaları gerçekleştirmek oldukça sınırlı.
“Olay ufkunun iç yapısı hakkında kesin bir bilgimiz yok. Genel görelilik bazı öngörülerde bulunuyor ama bunların bazıları kesinlikle hatalı,” diyor Bambi.
“Kara delikler, genel görelilikten sapmaları gözlemlemek için ideal yerler.”
GÖREV MÜMKÜN MÜ? EVET, AMA UZUN VADEDE
Bambi’nin önerisi, iki temel zorluk üzerine yoğunlaşıyor:
- Uygun bir kara delik hedefi belirlemek
- Gerekli teknolojiyi geliştirmek
Bugün mevcut teknolojiyle böyle bir görev başlatmak mümkün değil. Ancak, 20–25 ışık yılı mesafede uygun bir kara delik bulunursa, gelecek on yıllarda geliştirilecek bir uzay aracıyla bu hedefe ulaşmak hayal değil.
Şu anda bilinen en yakın kara delik 1.565 ışık yılı uzaklıkta. Ancak bilim insanları, çok daha yakınlarda “gizlenmiş” kara deliklerin olabileceğini düşünüyor. Gelişmiş kütleçekimsel sapma teknikleriyle bu tür nesneler keşfedilebilir.
HEDEF 20 IŞIK YILI UZAKTA OLAN BİR KARA DELİK
“Eğer Güneş Sistemi’ne 20–25 ışık yılı mesafede bir kara delik varsa, bu görevi gerçekleştirecek teknolojiyi geliştirebiliriz,” diyen Bambi, hedefin bu menzil dışında olması hâlinde görevin imkânsızlaşacağını belirtiyor.
UZAY ARACI NASIL OLACAK?
Görev, ışık hızının yaklaşık üçte biri hızla yol alabilecek bir uzay aracını gerektiriyor. Bu araç ilk etapta yeryüzünden gönderilen lazerlerle, sonrasında ise yıldız enerjisiyle yol alacak. Varış süresi yaklaşık 70 yıl, verilerin Dünya’ya ulaşması ise ek 20 yıl sürecek. Yani toplam görev süresi 100 yıla ulaşacak.
“En iyi senaryo, ana geminin kara deliğe ulaşması ve orada küçük keşif sondalarını serbest bırakması,” diyor Bambi.
“Bu sondalar birbirleriyle iletişim kurarak, hem yörünge bilgilerini hem de elektromanyetik dalgaların kara delik etrafındaki davranışını gözlemleyebilir.”
HAYAL DEĞİL: GEÇMİŞTE DE BAŞARILDI
Kara deliklerin gölgelerini görüntülemek de bir zamanlar imkânsız sanılıyordu. Ancak artık elimizde iki kara deliğin gerçek görüntüsü var. Aynı şekilde, kütleçekim dalgalarının tespiti de bir asır önce imkânsız kabul ediliyordu.
“Bu fikir kulağa çılgınca gelebilir. Ancak geçmişte de ‘imkânsız’ denen şeyleri başardık,” diyor Bambi.
“Bu görevle, genel göreliliğin ötesine geçebilecek yeni fizik kuramları için ipuçları bulabiliriz.”
