DEMET İLCE / MUHABİR
Yamyamlık doğadaki en büyük tabu olmaktan uzaktır ve hayvanlar milyonlarca yıldır kendi türlerini yiyorlar; dünyanın bilinen en eski vakası yarım milyar yıl önceki trilobitlere kadar uzanıyor.
Günümüzde pek çok canlı bu davranışı sergilemektedir. Bu yamyam hayvanlar, türlerinin diğer üyelerini her zaman yemezler ve bazıları yalnızca belirli, nadir senaryolarda yamyamlığa dönüşürler. Ancak aç su aygırlarından fedakar örümceklere kadar, burada kendi hayvanlarını yiyen 12 hayvan var.
Maymunlar
Maymunlarda yamyamlık genellikle bebeklerin öldürülmesiyle ilişkilendirilir. Örneğin, 2019'da araştırmacılar bir grup Panama beyaz yüzlü kapuçin maymununun (Cebus taklitçisi) yamyamlık yaptığını gözlemlediler.
Yamyamlığı gözlemleyen araştırmacılar, yetişkin bir erkeğin bebeği iterek veya saldırarak ölümüne neden olduğundan şüphelendi. Pek çok farklı türün yetişkin erkekleri, kendi yavrularını doğurma şansı elde etmek için ilgisiz yavruları öldürür.
Kutup ayıları
Kutup ayısının (Ursus maritimus) yamyamlık vakalarının çoğu, erkeklerin yavruları, alt yetişkinleri veya - çok nadir olarak - yetişkin dişileri öldürmesini içerir. Ancak Arctic dergisinde 2011 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre hem erkek hem de dişi kutup ayıları, insanlar tarafından öldürülen ve derileri yüzülen ölü kutup ayılarının leşlerini yiyecek.
The Guardian 2020'de kuzey Rusya'daki kutup ayılarında yamyamlığın, iklim değişikliği ve insan kaynaklı deniz buzunun erimesi nedeniyle yiyecek kıtlığı nedeniyle yükselişte olduğunu bildirdi.
Jaguarlar
2010 yılında The Southwestern Naturalist dergisinde yayınlanan bir çalışma, yetişkin jaguarlar arasındaki ilk vahşi yamyamlık vakasını belgeledi (Panthera onca). İki erkek jaguarın dişi bir jaguarı öldürdüğü ve kısmen yediği ortaya çıktı. Araştırmacılar, bölgede avın çok olması nedeniyle, şiddetli karşılaşmanın muhtemelen yabancı jaguarların ormanda birbirleriyle karşılaşmasından kaynaklanan sosyal stresten kaynaklandığına inanıyordu. Nadir de olsa, Jaguar yamyamlığı bebek öldürme sırasında da ortaya çıkabilir.
Kaplan Kum Köpekbalığı
Kum kaplanı köpekbalıkları (Carcharias taurus) daha rahimden çıkmadan önce birbirlerini yamyamlaştırırlar. Araştırmacılar uzun zamandır kum kaplan köpekbalıklarının diğer embriyoların midelerindeki embriyolara saldırıp onları yediğini belgelediler. Bu yamyamlık, yalnızca en büyük ve en güçlü yavruların hayatta kalması anlamına gelir.
Rekabet, kum kaplanı köpekbalıklarını rahimde birbirlerini yemeye itiyor olabilir. Yetişkin dişiler birden fazla erkekle çiftleşebilir ve yamyamlık farklı babaların embriyoları arasında gerçekleşebilir. Araştırmacılar, dişilerin rahminde erken gebelikte birden fazla babaya ait beş ila yedi embriyo, dişilerin rahminde ise daha sonraki gebeliklerde aynı babaya ait iki embriyo buldu.
Bir dişiyle çiftleşen ilk erkekten gelen yavruların gelişmek için daha fazla zamana sahip olması ve sonraki erkeklerin yavrularının daha küçük olup onların yiyeceği haline gelmesi mümkün, ancak araştırmacılar bundan emin değil. Yetişkin köpekbalıkları ayrıca kendi türlerinin daha küçük üyelerini de yerler.
Timsahlar
Timsahlar, diğer timsahlar da dahil olmak üzere çeşitli avları yer. WKMG News 6 ClickOrlando'nin haberine göre Port Charlotte sakini Tammy Shaw, 2022'de Florida'daki Silver Springs Eyalet Parkı'nda paddleboard yaparken bu yamyamlığı videoya kaydetti. Videoda, çenesinde daha küçük bir timsah bulunan büyük bir timsah yüzeye çıkıyor.
Adam Rosenblatt, Kuzey Florida Üniversitesi'nde Amerikan timsahları üzerinde çalışan biyoloji alanında yardımcı doçent, timsah yamyamlığının milyonlarca yıldır meydana geldiğini söylemişti. Timsahlar daha küçük hayvanları bütün olarak yerler ve daha kolay yönetilebilecek parçaları parçalamak için daha büyük avları çeneleriyle sallarlar; bazen et parçalarını koparmak için ölüm rulosu şeklinde hızla dönerler (aynı zamanda avı öldürmek için de kullanılır).
Kaplanlar
Araştırmacılar hâlâ kaplanlardaki (Panthera tigris) yamyamlık davranışını inceliyor, ancak yetişkinlerin ara sıra yavruları ve diğer kaplanları tükettiğine dair kanıtlar var. Örneğin, 2019'da Hindistan'daki Kanha Ulusal Parkı'nda bir kaplanın yetişkin bir dişi kaplanı ve daha sonra iki alt yetişkini öldürüp onunla beslendiğini, Times of India bildirdi. Times of India'ya göre bölgede çok sayıda av mevcut olduğundan yamyamlık eylemleri yaban hayatı yetkililerini ve doğa koruma uzmanlarını şaşırttı.
Örümcekler
Örümcekler yamyamlığın farklı biçimlerine başvurur. Dişi örümceklerin çiftleştikten sonra erkekleri yiyip bitirdiğine dair pek çok örnek vardır (bazı kara dul türleri). Küre ören erkek örümcekler, Philoponella prominens, cinsel birleşme sonrası ölümden kaçmak için özel adaptasyonlar geliştirmiştir. Bu erkekler çiftleşmeden hemen sonra dişilerin üzerinden dramatik bir şekilde fırlarlar. Kaçmayı başaramayanlar yutulur.
Erkek çöl örümcekleri Stegodyphus lineatus, yavruları yumurtadan çıkmadan önce dişinin yumurta kesesini yiyerek yavru öldürmeye girişir. Ve eğer yavrular yumurtadan çıkmayı başarabilirlerse annelerini yerler. Bu intihar niteliğindeki anne bakımına evlilikçilik denir.
Mızrak balığı
Uzun burunlu lanset balıkları (Alepisaurus ferox) tuhaf derin deniz yamyamlarıdır tropik ve subtropikal okyanuslarda 2,1 metre uzunluğa kadar büyürler, genellikle yüzeyin yaklaşık 200 ila 1000 m (650 ila 3.300 fit) altındaki alacakaranlık bölgesinde yaşarlar.
Daha küçük lanset balıkları, büyük lanset balıklarının midelerinde düzenli olarak ortaya çıkıyor, bu da yaratıkların genellikle birbirlerini yediklerini gösteriyor. Araştırmacılar, neşter balıklarının midelerinde, neşter balığı buldular.
Cehennem Bükücü Semenderler
Erkek cehennem semenderlerinin (Cryptobranchus alleganiensis) babalara çok düşkün olmasının bir dezavantajı vardır: Genellikle yavrularının yaklaşık %14'ünü yamyamlaştırırlar. Semenderler genellikle hayatta kalma şansı düşük olan yavruları tükettiğinden bu normalde türlerinin hayatta kalması için bir sorun değildir. Ancak ormansızlaşma onların iştahını artırıyor.
Araştırmacılar, insanların neden olduğu ormansızlaşmanın semender habitatlarındaki su kimyasını değiştirdiğinden ve besin kaynaklarını tüketerek erkeklerin yavrularını daha fazla yemesine neden olduğundan şüpheleniyor. Kamış kurbağaları (Rhinella marina) da aynı zamanda kendi yavrularını yerler. Bu uygulamaya evlat yamyamlığı denir.
Suaygırları
Araştırmacılar su aygırlarının (Hippopotamus amphibius) insanların onları belgelemeye başladığı 1990'lara kadar kesinlikle otçul olduğunu düşünüyordu. 2004 yılında Uganda'daki bir su aygırı popülasyonunda görülen şarbon salgınının sorumlusu kısmen yamyamlık olabilir. New Scientist'in raporuna göre su aygırları, enfekte bireylerin leşlerini yiyerek hastalığın yayılmasına potansiyel olarak yardımcı oldu.
Gri Foklar
Gri foklar (Halichoerus grypus) çoğunlukla balık yerler ancak yamyamlık gibi tuhaf bir eyleme karşı da kısmidirler. Deniz Araştırmaları Dergisi'nde 2019'da yayınlanan bir çalışmada, yetişkin olmayan bir erkek fokun yaklaşık 90 dakika boyunca bir yavruyu öldürdüğü ve onun enerji açısından zengin yağlarıyla beslendiği anlatıldı. Yazarlar, 1 ons (28 gram) fok balığı yağının, 3,5 ons (100 g) ringa balığı (gri fok) ile aynı miktarda kaloriye sahip olduğunu belirtti. 0,4 ons (12 g) balina yağı 3,5 ons morinaya eşdeğerken, yamyamlık foklar için potansiyel olarak iyi bir kalorifik değerdir.
İnsanlar
İnsanlar tarihimiz boyunca, düşmanları yemekten saldırganlığı yansıtmaya ve sevilenleri tüketmeye kadar yamyamlık ile uğraşmışlardır. Açlığın eşiğinde olanların, kıtlık zamanlarında, meşakkatli keşif gezilerine yöneldiğine dair kanıtlar da var.
Tüm bunlara rağmen, insanlar genellikle kendi türlerini yeme fikrine doğuştan karşıdırlar ve bu eylem genellikle en büyük tabu olarak kabul edilir.
