Dünyada milyonlarca insan saç dökülmesi ya da saçların incelmesiyle karşı karşıya kalıyor. Bu durum oldukça moral bozucu olabiliyor ve çoğu kişi çözüm aramak için internete yöneliyor. Ancak doğru tedavinin belirlenebilmesi için önce saç dökülmesinin sebebini anlamak gerekiyor. Üstelik düşündüğünüzden çok daha fazla ihtimal söz konusu.
Çoğumuz “saç dökülmesi” deyince androjenetik alopesi (erkek tipi kellik) akla gelir. Erkeklerde kafa derisinin yan ve arka kısmında halka şeklinde saç kalırken, kadınlarda ise genellikle tüm saçlarda incelme gözlenir. En yaygın saç dökülmesi tipi olan bu durum, onlarca yıl boyunca ilerleyebilir. Erkeklerde tamamen kelliğe yol açabilirken, kadınlarda bu daha az rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmese de genetik ve hormonal faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor.
Bir diğer sık bilinen saç dökülmesi türü, kemoterapi kaynaklı alopesidir. Güçlü ilaçların hızlı büyüyen kanser hücrelerini hedef alması saç köklerini de etkileyebilir. Ancak her kemoterapi tedavisinde saç dökülmesi görülmeyebilir. Tedavi sonrası saçlar genellikle yeniden çıkar, bazen farklı renk ya da dokuya sahip olabilir.
Traksiyon alopesi ise sıkı örgü, saç uzatmaları veya saçı sürekli çeken modeller nedeniyle ortaya çıkar. Erken dönemde fark edilirse saç yeniden çıkabilir. Ancak uzun süre devam ederse saç kökleri kalıcı olarak tahrip olur.
Bunların yanı sıra daha az bilinen ama yaygın başka saç dökülmesi türleri de vardır:
- Alopesi areata (AA): Bağışıklık sistemi saç köklerine saldırır, ani ve yamalı dökülmelere yol açar. Nedenleri tam bilinmese de genetik, çevresel tetikleyiciler, stres ve hormonlar rol oynayabilir. Alopesi totalis (tüm saçların kaybı) ve alopesi universalis (tüm vücut kıllarının kaybı) gibi alt tipleri vardır.
- Telogen effluvium: Saçın doğal döngüsünde bozulma olur. Doğum, menopoz, ağır stres, hastalıklar, kilo kaybı, ilaçlar veya COVID-19 sonrası görülebilir. Genellikle kendiliğinden düzelir.
- Sikatrisyel alopesi (skar dokusuna bağlı): Enflamasyon saç köklerini kalıcı olarak yok eder, saç yeniden çıkmaz. Örneğin kadınlarda sık rastlanan frontal fibrosing alopesi, saç çizgisinin geriye çekilmesine yol açar.
- Trikotillomani: Kişinin kendi saçlarını kompulsif şekilde yolmasıyla oluşur. Obsesif-kompulsif bozuklukla ilişkili bir davranış bozukluğudur. Çoğunlukla ilaçla değil, alışkanlık tersine çevirme terapisiyle tedavi edilir.
