Japonya’nın Ibaraki bölgesindeki JCO nükleer yakıt işleme tesisinde yaşanan kaza, Japonya tarihinin en büyük nükleer kazası olarak kayıtlara geçti. Üç teknisyen, düşük maliyet ve hızlı üretim amacıyla güvenlik protokollerini göz ardı ederek elle uranyum karıştırmaya başladı. Bu sırada kritik bir hata yapıldı: izin verilenden çok daha fazla miktarda zenginleştirilmiş uranyum aynı tankta toplandı ve zincirleme reaksiyon başladı.
Bu esnada orada bulunan 35 yaşındaki laboratuvar teknisyeni Hisashi Ouchi, yaklaşık 17 sievert düzeyinde radyasyona maruz kaldı. Karşılaştırmak gerekirse, 8 sievert ölümcüldür ve birkaç saat içinde ölüme yol açabilir. Ouchi ise neredeyse bu dozun iki katına yakın bir radyasyon aldı – bu şimdiye kadar kayıt altına alınan en yüksek dozlardan biridir.
BEDENİ İÇTEN DIŞA PARÇALANDI
Ouchi, kazanın hemen ardından Tokyo Üniversitesi Hastanesi’ne nakledildi. Vücudundaki beyaz kan hücreleri neredeyse tamamen yok olmuştu, bağışıklık sistemi çalışmıyor, cildi soyuluyor, iç organları işlevini yitiriyordu. Genetik materyali (kromozomlar) parçalanmıştı, hücre bölünmesi gerçekleşemiyordu.
Doktorlar onu yaşatabilmek için kök hücre nakli, kan transfüzyonu, yapay deri nakli ve antibiyotiklerle müdahalelerde bulundu. Ancak her geçen gün Ouchi’nin vücudu biraz daha parçalanıyor, derisi dökülüyor, kan damarları çöküyor, kalbi tekrar tekrar duruyordu. Her kalp durmasında doktorlar onu yeniden hayata döndürmeye çalıştı. Tıbben ölü olması gereken bir beden, ailesinin isteği üzerine 83 gün boyunca yaşatılmaya çalışıldı.
KALP DURDU, VÜCUT BİTİŞ ÇİZGİSİNE ULAŞTI
Ouchi’nin vücudu artık hiçbir şekilde toparlanamıyordu. Kalbi son kez durduğunda tarih 21 Aralık 1999’du. Ölüm nedeni çoklu organ yetmezliğiydi. Aynı kazada daha az radyasyon alan meslektaşı Masato Shinohara da aylar sonra yaşamını yitirdi.
NÜKLEER ENDÜSTRİYE DERS
Kaza, Japonya’da nükleer güvenlik kültürünün sorgulanmasına neden oldu. Sorumlu şirket olan JCO’nun birçok çalışanı yargılandı. Tesis kapatıldı ve nükleer yakıt işleme standartları yeniden düzenlendi. Ouchi’nin trajik ölümü ise nükleer endüstrideki “küçük” ihmallerin, bireyler ve doğa üzerinde nasıl yıkıcı sonuçlar yaratabileceğini dünyaya gösterdi.
RADYASYON NEDİR VE NEDEN TEHLİKELİDİR?
Radyasyon, enerji yayan parçacıkların veya dalgaların hareketidir. Genellikle elektromanyetik dalgalar (gama, X-ışını) ya da parçacıklar (alfa, beta) şeklinde olur. Düşük seviyede radyasyon bazı tıbbi uygulamalarda kullanılırken, yüksek dozlar hücre DNA’sına zarar vererek kanser, organ yetmezliği ve ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Ölçü birimi sievert’tir (Sv); 1 Sv’lik maruziyet bile sağlık açısından çok tehlikelidir.
Hisashi Ouchi’nin maruz kaldığı 17 Sv, vücudun onarım mekanizmalarını tamamen devre dışı bırakacak kadar yıkıcı bir düzeydir. Bu dozda hayatta kalma ihtimali yok denecek kadar azdır.
