DEMET İLCE / MUHABİR

'Bir rüya gerçek oldu': Nükleer saat atılımı, evrenin temel kuvvetlerinin incelenmesinde devrim yaratabilir 'Bir rüya gerçek oldu': Nükleer saat atılımı, evrenin temel kuvvetlerinin incelenmesinde devrim yaratabilir

Yapay zeka (AI) kullanan bir uygulama, kistik fibroz gibi kronik akciğer rahatsızlıkları olan hastalar için "devrim niteliğinde" olabilir; teknoloji, bir hastanın ne zaman hastalanacağını 10 gün öncesine kadar tahmin edebilir.

Breathe RM'nin kistik fibrozlu (KF) hastaların uzaktan izlenmesine olanak tanıyarak kliniklerde düzenli sağlık kontrollerine olan ihtiyacı ortadan kaldıracağı umulmakta.

Teknoloji aynı zamanda hastaların hastanede haftalarca kalmasına yol açabilecek, alevlenme olarak bilinen büyük bir enfeksiyona ne zaman yakalanacağını da tahmin edebiliyor.

Tıbbi araştırma yardım kuruluşu LifeArc ve Ulusal Sağlık ve Bakım Araştırma Enstitüsü'nün (NIHR) desteğiyle Royal Papworth Hastanesi'nde deneniyor.

ACE-CF olarak bilinen bir yıl süren projeye yaklaşık 50 hasta katılıyor ve araştırmacılar 400 hastayı işe almayı umuyor.

Breathe RM, kullanıcıların günlük olarak girmesi gereken verileri toplayan bir "yapılacaklar listesi" gibi tasarlandı.

Bu aslında KF'li insanlara kendi sağlıklarının kontrolünü ellerine almalarını sağlamakla ilgili.

Evde hayati değerlerin izlenmesi, hastaların her altı ila sekiz haftada bir kontrol için kliniklere gitme ihtiyacını ortadan kaldıracak ve bazı hastaların akciğerlerinde antibiyotiğe dirençli enfeksiyonlar taşıması nedeniyle, ayrılan hastalarla birkaç saat süren randevular sağlanacak.

Akciğer fonksiyonu, spirometre adı verilen el tipi bir cihazla ölçülürken, kandaki oksijen, hastanın parmağının ucundaki bir çivi oksimetresi kullanılarak ölçülür.

Her iki cihaz da uygulamaya bluetooth kullanılarak bağlanır ve veriler otomatik olarak girilir.

Teknoloji aynı zamanda kişisel akıllı saatlerden de veri topluyor; hastalar aynı zamanda ne sıklıkta öksürdüklerini ve ne kadar iyi hissettiklerini de kendileri bildiriyor.

Cambridge Üniversitesi'nde solunum biyolojisi profesörü ve Royal Papworth Hastanesi'ndeki Cambridge Akciğer Enfeksiyonu Merkezi'nin araştırma direktörü Andres Floto, uygulamada kullanılan yapay zeka algoritmasını oluşturdu.

Verilerdeki ince farklılıklara bakarak hastaları ne zaman solunum yollarını temizlemeleri gerektiği veya alevlenmeyi önleyebilmeleri umuduyla doktorlarını aramaları gerektiği konusunda uyarıyor.

Aynı zamanda CF doktoru olarak görev yapan Prof Floto, şunları söyledi:

“Şu anda, birinin ne zaman hastalanacağını normalden yaklaşık 10 gün önce tahmin etme konusunda oldukça iyi olduğumuzu düşünüyoruz. Bu bir trafik ışığı sistemi ve aslında tüm bu tür bir felsefe, KF'li insanlara kendi sağlıklarının kontrolünü ellerine almalarını sağlamakla ilgilidir. Denemenin amaçları doğrultusunda insanlardan algoritmaya dikkat etmelerini istiyoruz. Ne yapıyorsan onu yapmaya devam et.”

Eğer bu alevlenme öngörücüsü denemede geçerli olursa, bu, uygulama aracılığıyla insanlara sunabileceğimiz devrim niteliğinde bir özellik olacak

Breathe RM'deki aynı teknolojinin, akciğerlerdeki hava yollarının genişlediği başka bir kronik akciğer rahatsızlığı olan bronşektazi hastalarına yardım etmek için de kullanılabileceği umuluyor.

Muhabir: Demet İlce