Amerika’nın Florida eyaletinde rastlanan beyin yiyen amip vakası ABD’yi alarma geçirdi. Tedavi edilemediğinde ölümle sonuçlanan vaka hakkında araştırmalar yoğunlaşırken, beyin yiyen amip’in Türkiye’de de olup olmadığı, belirtileri merak edildi. Peki, Beyin yiyen amip belirtileri neler? Beyin yiyen amip Türkiye’de var mı, nasıl bir hastalık? İşte konuya dair bilinmesi gerekenler…
Beyin yiyen amip belirtileri neler?
1 ilâ 9 gün kuluçka süresi olan beyin yiyen amipler, suya giren insanların burnundaki koku sinirlerinden beyne gidiyor. Önce ateş, baş ağrısı, bulantı-kusma, birkaç gün içinde ise menenjite bağlı bulgular ortaya çıkıyor. Zamanla bilinç bulanıklığı, havale nöbetleri de görülüyor. Daha sonraki süreçte ise bilinç bulanıklığı artarken, bu safhanın ardından vakaların yüzde 100’ü ölüm ile sonuçlanabiliyor.
Türkiye’de var mı?
Türkiye’de de bazı amip türleri görülebiliyor. Güneydoğu’da görülen, bağırsakları etkileyen, bazen kana da geçip organları da etkileyen amip, Türkiye’de oldukça yaygın olup özellikle yaz aylarında görülmektedir. Ama dünyanın değişik bölgelerinde başka amipler de var. Bu amipin de daha çok ABD’de görülen, uzun zamandır bilinen ve daha çok sudan insanlara buluşan bir amip türü olduğu biliniyor.
Beyin dokularını saran amip ise, nadir vakalar şeklinde Amerika’da her sene görülmektedir.
Beyin yiyen amip nedir?
Naegleria fowleri olarak da bilinen beyin yiyen amip, menenjite neden olan bir amiptir. Ortamın sıcaklığına göre yaşam döngüsünde 3 farklı şekli görülür: Kist Trofozoit Kamçılı amop formu Kamçılı halde iken bölünerek çoğalamazlar. Ancak kamçılarını kaybederlerse bölünme geçirebilirler.
Koku alma kanalına giren amipler, burun içi mukozayı geçerek koku alma siniri (nervus olfactorius) yolu ile beyin-omurilik sıvısı (BOS) ve beyine yerleşirler. Ani ölümcül bir hastalık olan ve Primer Amibik Meningoensefalit (PAM) olarak adlandırılan menenjitlere yol açarlar. Burun iltihabı, yüksek ateş, bulantı, baş ağrısı ve göz ağrıları, belirtiler arasında sayılabilir. Kısa sürede şuur bulanıklığı ve koma ile ölüm meydana gelmektedir.
Beyin yiyen amip insandan insana bulaşır mı?
Naegleria fowleri, yalnızca burun yoluyla bulaşıyor ve insandan insana geçişi söz konusu değil.
Beyin yiyen amip nedir, nasıl üreyip çoğalır?
Amipler, ekosistemdeki birçok canlı türünden yalnızca bir tanesi. Gözle görülemeyecek kadar küçük; ancak mikroskop ortamında görülmesi mümkün olan ve ekosistem üzerinde birçok görevi bulunan canlılardan biri de amiptir. Canlıların çoğunda çok fazla hücre bulunur ancak; amipler tek hücreli canlılar olarak yaşarlar. Çok basit olan amip, tek hücreli canlı örneği olarak en çok bilinen ve mikroskobik olarak görülebilen bir canlıdır.
Amipler; eşeysiz üreme ile üremektedirler. Yani ikiye bölünerek çoğalmaktadır.
