Antarktika’daki Vega Adası’nda bulunan Kretase dönemine ait bir kafatasının, ördekler ve kazlarla aynı türe ait olduğu keşfedildi. Bu keşif, onu bilinen en eski modern kuş örneklerinden birini de ortaya çıkarmış oldu. Dinozorları yok eden asteroid çarpmadan çok kısa bir süre önce yaşamış olan Vegavis iaai türü veya onun yakın akrabası, son kitlesel yok oluştan sağ çıkan az sayıdaki türden biri olabilir.
FARKLI BİR KOLA AYRILDI
Kuşların ataları, Jura döneminde diğer dinozorlardan ayrılan bir kol olarak değişime uğradı. Ancak günümüz kuşları, bu erken kuşlardan çok daha farklı.
Bilim insanları, 2011’de Antarktika Yarımadası ve çevresindeki adalarda keşfedilen bir fosili inceleyerek su kuşları (Anseriformes) takımının bu sürecin bir istisnası olduğunu belirledi. Fosilin uzun ve sivri gagası, yüzeysel olarak bir ördeği andırsa da, yapılan yeni araştırmalar bu benzerliğin sadece dış görünüşle sınırlı olmadığını gösterdi.
Araştırmacılar, kuşun beyin yapısını yeniden inşa ederek, onun bilinen diğer Kretase türlerinden farklı, ancak modern ördek ve kazlarla benzer özelliklere sahip olduğunu doğruladı.
TARTIŞMALARI BİTİRDİ
Çalışmanın başyazarı Dr. Christopher Torres, Vegavis’in paleontologlar arasında en çok tartışmaya yol açan kuşlardan biri olduğunu belirterek, "Bu yeni fosil, birçok tartışmayı sona erdirecek. En önemlisi de Vegavis’in kuş soy ağacında nereye yerleştirileceği sorusunu cevaplayacak," dedi.
YENİ FOSİLLERLE KEŞFEDİLECEK
Bilinen Vegavis fosilleri, 69.2 ila 68.4 milyon yıl öncesine, yani dinozorları yok eden felaketten sadece üç milyon yıl öncesine tarihleniyor. Hayatta kalanın doğrudan Vegavis mi yoksa onun bir akrabası mı olduğu, bu kritik döneme ait yeni fosillerin bulunmasıyla netleşebilir.
Bununla birlikte, aynı Antarktika kaya oluşumunda bulunan başka bir su kuşu türü olan Conflicto antarcticus, yok oluştan sonraki ilk hayatta kalan türlerden biri olarak kabul ediliyor.
ANTARTİKA KUŞLAR İÇİN SIĞINAK İŞLEVİ GÖRÜYOR
Antarktika’nın kuşlar için bir sığınak işlevi gördüğü de tahmin ediliyor. Kuşlar, hem sıcakkanlı yapıları hem de mevsimsel göç yetenekleri sayesinde diğer dinozor türlerine kıyasla kıtaya daha iyi uyum sağlamış olabilir.
Araştırmanın ortak yazarlarından Dr. Matthew Lamanna, "Antarktika, dinozor çağındaki yaşamı anlamamız için adeta son keşfedilmemiş sınır," ifadelerini kullandı.
KIYAMET ÖRDEKLERİ
Vegavis’in konumu, kuşların ve diğer hayatta kalan Kretase türlerinin büyük yok oluştan sonra özellikle güney yarımkürede varlıklarını sürdürebildiği hipotezini destekliyor. Göç edebilme yetenekleri sayesinde, kuzey yarımküreyi yeniden kolonize etmek hızlı bir süreç olmuş olabilir.
Paleojen çağının yeni dünyasında su kuşları hızla çoğaldı ve Avustralya’da 500 kilogram ağırlığa ulaşan "Kıyamet Ördekleri" (Dromornis) gibi devasa türler ortaya çıktı. Ancak modern kuşların hangi ailelerinin bu dönemde evrimleşerek günümüzdeki haline geldiği hala tam olarak bilinmiyor.
