Çinli astronomlar, şimdiye dek çok az örneği bilinen olağanüstü bir pulsar keşfetti. PSR J1928+1815 olarak adlandırılan bu pulsar, her birkaç saatte bir yörüngesindeki yıldız tarafından geçici olarak engelleniyor. Keşif, Çin Ulusal Astronomi Gözlemevleri'nden Han Jinlin liderliğindeki ekip tarafından yapıldı ve Science dergisinde yayımlandı.
Pulsarlar, süpernova patlamasıyla ömrünü tamamlayan büyük kütleli yıldızların ardından kalan nötron yıldızlarıdır. Yoğun yapıları ve güçlü manyetik alanları nedeniyle kutuplarından elektromanyetik ışınlar yayarlar. Bu ışınlar Dünya’ya yönelirse, tıpkı bir deniz fenerinin ışığı gibi düzenli aralıklarla algılanabilir.
YOĞUN YILDIZA KARŞI KAYBEDİYOR
PSR J1928+1815, 455 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve bilim insanlarına ikili yıldız evrimi hakkında nadir bilgiler sunuyor. Bu tür sistemlerde büyük kütleli yıldız daha önce yaşlanır, çöker ve nötron yıldızına dönüşür. Küçük olan yıldız ise zamanla maddesini bu yoğun yıldıza kaybeder ve her iki yıldız, kısa süreliğine ortak bir hidrojen gazı zarfı içinde dönmeye başlar.
Bu "ortak zarf" evresinde, nötron yıldızı yaklaşık 1.000 yıl boyunca gazı dağıtarak sıcak bir helyum yanan yıldızla birlikte kalır. Keşfedilen sistem bu aşamada yakalandı ve bilim insanlarına ikili sistemlerin kütle alışverişi, yörünge daralması ve gaz zarfı atımı gibi evrelerini doğrudan gözlemleme imkânı sundu.
DAVRANIŞA IŞIK TUTACAK
Keşif, dünyanın en büyük tek çanaklı radyo teleskopu olan Çin'deki 500 metrelik FAST teleskobuyla yapıldı. "Çin’in Gökyüzü Gözü" olarak anılan FAST, 2020'de tam kapasiteyle çalışmaya başladı ve 2021’de uluslararası bilim insanlarına da açıldı.
Bu nadir keşfin, gelecekte benzer sistemlerin bulunmasına ve evrendeki en uç koşullarda maddenin davranışının anlaşılmasına ışık tutması bekleniyor.
