Gözlerimizin doğal onarım gücü, yeni bir bilimsel çalışmaya göre daha da ileri taşınabilir. Güney Kore’de yapılan bir araştırma, retina sinir hücrelerinin yenilenmesini sağlayan bir antikor tedavisinin, kaybedilen görme yetisinin geri kazanılmasında umut vadettiğini ortaya koydu. Ancak bu tedavi şimdilik sadece fareler üzerinde denendi.
Araştırmada, Prox1 adlı bir protein hedef alındı. Normalde hücre düzenlenmesinde önemli rolü olan bu protein, gözde hasar oluştuğunda Müller glia (MG) adlı destek hücrelerine sızarak sinir yenilenmesini engelliyor. Soğukkanlı omurgalılarda (örneğin zebra balıklarında) bu MG hücreleri sinirleri onarabiliyor ancak memelilerde aynı durum geçerli değil. İşte bu tedavi, Prox1’in bu süreci engellemesini durdurarak MG hücrelerinin yeniden programlanmasını sağlıyor.
GÖZ SİNİRLERİ UZUN VADELİ OLARAK YENİLENDİ
Araştırmacılar, Prox1’in retina nöronlarından MG hücrelerine hücreler arası aktarım yoluyla geçtiğini belirledi. Bu aktarımı durdurmak, MG hücrelerinin yeniden retina hücrelerine dönüşmesini mümkün kıldı. Üstelik bu etkinin altı ay ve daha uzun süre devam ettiği gözlemlendi. Bu da memelilerde göz sinirlerinin uzun vadeli olarak yenilendiği ilk başarılı örnek oldu.
Henüz insanlar üzerinde uygulanabilecek aşamada olmayan bu buluş, neden memelilerin göz hücrelerini yenileyemediğine dair biyolojik bir açıklama sunarken, tedavinin 2028 yılı itibarıyla klinik denemelere geçebileceği belirtiliyor.
DEVRİM NİTELİĞİNDE BİR ADIM
Dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen retinitis pigmentosa ve glokom gibi hastalıklarda görme kaybı kalıcı olabiliyor. Bu buluş, yaşla birlikte artan görme sorunlarına karşı gelecekte yaşam kalitesini yükseltebilecek devrim niteliğinde bir adım olabilir.
Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden biyolog Eun Jung Lee, “Amacımız, şu anda tedavi seçeneği olmayan ve körlük riski taşıyan hastalar için bir çözüm sunmak” dedi.
