Azerbaycan‘ın başkenti Bakü‘nün Kafkas İslam Ordusunca Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtarılmasının 100. yıl dönümü, yarın askeri merasim ile kutlanacak.
Bakü’nün Azadlık Meydanı’nda gerçekleştirilecek törene Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılacak.
Törende Azerbaycan askerlerini ve Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) askerleri, 100 yıl öncesinin kıyafetleriyle yer alacak.
Süvari birliklerinin de katılacağı merasimden sonra Türk Hava Kuvvetleri akrobasi timi Türk Yıldızları, Bakü semalarında gösteri gerçekleştirecek.
KAFKAS İSLAM ORDUSU
Azerbaycan, 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan ettikten sonra 4 Haziran 1918’de Osmanlı Devleti ile Batum’da anlaşma imzalanmıştı. Anlaşma, iki devlet arasında hukuki, ticari, siyasi ve askeri sahalarda dostça ilişkiler kurulmasını öngörüyordu.
Azerbaycan, bu anlaşmanın 4. maddesince Ermeni ve Bolşevik çetelerin işgaline karşı Osmanlı hükümetinden yardım talep etti.
Enver Paşa’nın 28 yaşındaki kardeşi Nuri Paşa’nın (Killigil) çabalarıyla kurulan Kafkas İslam Ordusu, Filistin Cephesi’nden getirilen 106. ve 107. piyade ile 56. topçu alayları ile takviye edilerek Bakü ve Azerbaycan’ın diğer illerinin Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtarılması için görevlendirildi.
Gence’ye ulaşan Kafkas İslam Ordusu’ndaki asker sayısı, Azerbaycan kolordusundan yapılan bin kişilik takviyeyle 12 bine ulaştı. Güzergahındaki Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir’i de Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerinden temizleyen ordu, 15 Eylül 1918’de 30 saat süren şiddetli muharebelerden sonra Bakü’yü kurtardı.
Bakülüler tarafından coşkuyla karşılanan Osmanlı askerleri, kentte geçit töreni düzenledi.
30 Ekim 2018’de imzalanan Mondros Mütarekesi’ne göre, Osmanlı devletinin savaştan önceki sınırlarına çekilmesi gerektiğinden Kafkas İslam Ordusu 16 Kasım’da Bakü’yü terk etti.
Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan’da sadece 2 ay kalmasına rağmen ülkenin toprak bütünlüğünün sağlanması ve Bakü’nün başkent olmasında önemli rol oynadı.
Halkı Ermeni ve Bolşeviklerin zulmünden kurtaran Kafkas İslam Ordusu ve komutanı Nuri Paşa, Azerbaycanlıların gönlünde taht kurdu.
TÜRKİYE’DEN SONRA EN FAZLA TÜRK ŞEHİTLİĞİ AZERBAYCAN’DA
Türkiye’den sonra en fazla Türk şehitliği Azerbaycan’da bulunuyor. Kafkas İslam Ordusu, Bakü’nün kurtuluşu için yaptığı mücadelede bin 130 şehit verdi. Azerbaycan’ın Bakü, Şeki, Şamahı, Göyçay, Kürdemir, Neftçala, Hacıkabul ve Guba gibi birçok bölgesinde Kafkas İslam Ordusu şehitlerinin defnedildiği 14 Türk şehitliği yer alıyor.
Azerbaycan halkı, 70 yıl süren Sovyet yönetiminde bile bu şehitlikleri korudu ve bugünlere ulaşmasını sağladı.
Kaynak: AA/Grafiker: Murat Usubaliev
