Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan yumurta sağlıklı yaşamın temel besinlerinden biridir. Yüksek besin değeri ve protein içeriğinden dolayı yumurta doğru tüketildiği takdirde vücudumuza sayısız fayda sağlayacaktır. Ancak seri üretimin ve kimyasal tarım ilaçlarının birer kural haline geldiği 21’inci yüzyılda, yumurtanın faydaları eskisi gibi ‘çantada keklik’ değil. Uzmanlar bu nedenle, beslenme ve yetiştirilme sırasında kimyasalla temas etmeyen tavuklardan elde edilen organik yumurta öneriyor. Peki organik köy yumurtası nedir? Normal yumurtadan ne farkı vardır? Organik köy yumurtasının faydaları nelerdir? Organik yumurta alırken nelere dikkat etmeliyiz? İşte tüm bu soruların cevapları ve yumurta hakkında bilinmeyenler ile yanlış bilinenler…
Organik köy yumurtası olması için gerekenler
Organik köy yumurtası kimyasal ilaçlara temas etmemiş doğal ot ve yemle beslenmiş tavuklardan temin edilir. Bir yumurtanın organik köy yumurtası olabilmesi için gereken standartlar şunlardır;
Organik yumurta yemek istiyorsak, ilk olarak dikkat edilmesi gereken, tavuğun yediği yemin ve otların asla ve asla sentetik, GDO’lu (genetiği değiştirilmiş organizma), gübrelenmiş veya ilaçlanmış olmaması lazım. Tavuğa verilecek yemlerin organik sertifikalı olması şart. Tavuklara hormon, antibiyotik veya hiçbir ilaç enjekte edilmeyecek. Tavukların beslenecekleri alanlarda en az üç yıldır kimyasal ya da sentetik gübreleme yapılmamış olması lazım. Tavuk çiftliğinin sanayi bölgelerinden uzak bir ortamda bulunması. Bu koşulların sağlanması sayesinde yumurtaya, insanlarda kansere, alerjiye veya hormonal dengesizliğe yol açabilecek herhangi bir kimyasalın bulaşma ihtimalinin sıfırlandığı varsayılır. Dolayısıyla, organik yumurtalar sağlıklı tavukların sağlıklı yumurtalarıdır. Bu tür bir üretim maliyetli olduğu için normal yumurtalardan da daha pahalıdır.
Organik köy yumurtası nasıl anlaşılır?
Organik köy yumurtası üretimi son yıllarda çok daha sıkı denetlense de, piyasada hâlâ yanıltıcı ürünler bulunuyor. Özellikle gezen tavuk yumurtası adı altında insanları kandırıp satış yapanların sayısı oldukça fazla. Organik yumurtaya verdiğiniz paranın karşılığını gerçekten almak ve sağlığınızı koruduğunuzdan emin olmak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şöyle:
Sertifikanın olup olmadığını sorun!
Satın aldığınız organik köy yumurtasının sertifikalı olması gerekir. Öncelikle satılan yumurtaların sertifikasının olup olmadığını öğrenin. Ambalajın üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Organik Tarım damgası ve/veya organik yumurta üretimini denetleyen Ecocert ile IMO gibi uluslararası bağımsız denetim şirketlerinin damgalarının bulunduğundan emin olun. Yumurtanın Tarım ve Orman Bakanlığı’nın organik tarım yönetmeliğine ve dünya standartlarına uygun olduğundan emin olmanın tek yolu budur.
Yumurta kodlarının önemi
Ülkemize Nisan 2018’de çıkarılan bir yönetmelikle, yumurta üretimi dört kod altında toplanmıştır. ‘0’ kodu organik yetiştiricilik, ‘1’ kodu açık dolaşıma erişim yetiştiricilik, ‘2’ kodu kümeste kafessiz yetiştiricilik, ‘3’ kodu ise kafesli yetiştiricilik için kullanılır. Aldığınız yumurtanın organik olup olmadığından şüphe duyuyorsanız, üzerine damgalanan numaranın en başında ‘0’ rakamının yer alıp almadığını inceleyin.
Yumurtanın sarısı önemli bir püf nokta!
Evde bizlerin bile test edebileceği yöntemler var. Bunlardan bir tanesi de yumurtanın sarısının tonu ve boyutu. Organik yumurtaların sarısı, genellikle konvansiyonel yumurtalara kıyasla daha küçük olur. Fakat daha koyu bir tondadır. Sarısı açık renkli bir yumurtanın, yeterince sağlıklı beslenmeyen ve ışık görmeyen tavuklardan temin edildiği varsayılır. Organik yem ve organik otla beslenen tavukların yumurtalarının sarısı ise daha koyu, hatta bazen turuncuya yakın olur
Kırmızıya yakın renkteki yumurtayı kesin yemeyin!
Yumurtanın sarısı kesinlikle kırmızıya yakın olmamalıdır; bu renk, tavuğun yemine yapay maddeler katıldığına işaret eder. Diğer yandan, organik yumurta satın alırken sarısına bakarak değil, sertifikasını inceleyerek karar vermeniz tavsiye edilir.
Şekli ele verebilir
Bir farklı test ise yumurtanın boyutudur. Normal yumurta gibi ‘fabrikasyon usulü’ üretilmediği için organik yumurtaların arasında şekil ve boyut farkı olması normal kabul edilir.
Renginin önemi Yok
Bir yumurtanın organik olup olmadığı, kabuğunun renginden anlaşılmaz. Yumurtanın rengi tavuğun cinsiyle ilgilidir. Dolayısıyla hem beyaz hem kahverengi yumurtalar organik olabilir.
Organik köy yumurtasının normal yumurtadan farkı
Organik yumurta ile normal yumurta arasında çok temel benzerlikler ve çok temel farklar vardır. Organik yumurtanın faydaları ve normal yumurtadan farkı şöyle sıralanabilir:
Kimyasal madde içermez
Organik yumurtanın normal yumurtadan en temel farkı, temin edildiği tavukların hormon, toksik madde, ağır metal veya pestisit içermemesidir. Bu tür maddeler insan vücudunda zamanla birikerek kansere, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere ve hormonal dengesizlik sorunlarına yol açabilir. Organik olmayan, ucuz yemlerle beslenmiş ve aşılanmış normal tavuklardan elde edilen yumurtaların bu tür maddeleri içerme riski yüksektir. Organik yumurta ise bu tarz kimyasallar içermez.
Antibiyotik içermez
Konvansiyonel üretim yapan yumurta çiftliklerinde hasta olan tavuklara antibiyotik verilebilir. Ayrıca, bu tavuklara çoğunlukla hastalık önleyici antibiyotikler de enjekte edilir. Ancak antibiyotik tavuktan yumurtaya geçer. Tarım ve Gıda Kimyası Dergisi’nde (Journal of Agriculture and Food Chemistry) yayımlanan 2000 tarihli bir araştırmaya göre, tavuk yemlerinde kullanılan antibiyotikler tavuğun yumurtasında yedi güne kadar kalabilir. Bu tür yumurtaların tüketilmesi ise insanda antibiyotik direncine yol açabilir. Antibiyotik alerjisi olan kişilerde de tepkimeye sebep olabilir. Organik yumurta ise normal yumurtadaki antibiyotik kalıntısı riskini taşımaz.
Besin değeri daha yüksek
Makro besinler olarak adlandırılan protein, karbonhidrat ve bazı yağlar açısından organik ve normal yumurta arasında önemli bir fark yoktur. Organik yumurtaların daha az kolesterol içerdiği iddiası da bilimsel olarak kanıtlanmış bir veri değildir. İki tür yumurtanın Salmonella kapma ihtimali de eşittir. Fakat mikro besinler açısından organik yumurtanın normal yumurtadan bir gömlek üstün olduğu söylenebilir. ABD’deki Penn State Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, organik yumurtada daha fazla mikro besin bulunur. Buna göre, organik yumurta normal yumurtaya kıyasla üç kat daha fazla omega-3 yağ asidi, yüzde 40 daha fazla oranda A vitamini ve iki kat daha fazla E vitamini içerir. Organik yumurtada beta karoten içeriği de daha yüksektir.
Beyaz ve kahverengi yumurta arasındaki fark nedir? Sağlık
Yumurta nasıl bir besindir?Sağlık
