Türk havacılık tarihinin en önemli ismi olarak bilinen Vecihi Hürkuş’un hayatını konu alan Hürkuş: Göklerdeki Kahraman filminin ardından vatandaşlar internet ortamında araştırma yapmaya başladı. Pilot, mühendis ve müteşebbis olan Vecihi Hürkuş, Osmanlı Devleti döneminde ve Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında önemli değerler bıraktı. Vecihi Hürkuş hayatı… Vecihi Hürkuş kimdir? Bilinmesi gerekenler haberimizde…
VECİHİ HÜRKUŞ HAYATI… VECİHİ HÜRKUŞ KİMDİR?
Türk havacılık tarihinin önemli ismi Vecihi Hürkuş, 6 Ocak 1896 yılında İstanbul’da doğdu. Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisi olan Hürkuş, ilk yerli uçağımızı üretmiştir. Birinci Dünya Savaşına katılan Hürkuş, yaralanınca İstanbul Yeşilköy’e dönerek Tayyare Mektebin’de gitti ve pilot olarak buradan mezun oldu.
7’nci Tayyare Bölüğü’nde Ruslara karşı harekata katılan Hürkuş, burada düşürdüğü bir Rus uçağı sayesinde tarihe adını yazdırmıştır. Türk tarihinde ilk defa düşman uçağı düşüren Hürkuş, Rusların eline esir olarak düşmüştür. Buradan yüzerek Azerbaycan’a ulaşmayı başaran Hürkuş, İran üzerinden kaçmayı başarmıştır. 1918 yılında yine görev alan Hürkuş, Kuruluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu yapan pilot olarak bilinmektedir. Kırmızı şeritli İstiklal Madalyasına layık görülen Hürkuş, TBMM tarafından da 3 kez takdirnameye layık görüşmüştür. Bu durumda tek kişidir.
Vecihi Hürkuş, Yunanlardan kalan motorlarla ilk Türk uçağını üretti ve 28 Ocak 1925’te “VECİHİ K-VI”adını verdiği uçağını uçurdu. Fakat, dönemin havacılık alanında yeteri kadar ilerleme sağlanamamasından dolayı uçuşu izinsiz gerçekleştirmiş ve bu sebepten cezaya çarptırılmıştır.
Daha sonra askeri bağlarını kopararak sivil üretime yönelen Hürkuş, 1930’da Kadıköy’de bir keresteci dükkânını kiralayarak, 3 ay içinde ilk Türk sivil uçağını ve aslında ikinci uçağı VECİHİ XIV’ü inşa etti. Bu uçaklar gerekli test uçuşlarını başarıyla tamamladıktan sonra Uçabilirlik Sertifikası için İktisat Bakanlığına başvuran Hürkuş, 14 Ekim 1930’da şu cevabı almıştır:
“Tayyarenin teknik vasıflarını tespit edecek kimse bulunmadığından gereken vesika verilmemiştir.”
1937 yılında Türk Hava Kurumu, Hürkuş’u mühendislik eğitimi alması için, Almanya’daki mühendislik okula göndermiştir. 1939 yılında mezun olarak ülkesine dönen Vecihi Hürkuş’a iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı veirlmemiştir.
1954 yılında ilk sivil havayolu şirketi olan Hürkuş Hava Yolları’nı kurmuştur ancak; kazalar, kaçırılmalar ve sabotajlar gibi sebeplerle şirket uçuştan men edilmiştir.
Türk havacılık tarihinin en üretken ve girişimci kişilerinden olan Vecihi Hürkuş, Ankara’da 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Askerî Tıp Akademisi Hastanesi’nde vefat etmiştir.
