Sümeyye Aksu / Özel Haber - SON zamanlarda hamilelik döneminde Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı azımsanmayacak kadar fazla. Bu sebeple gebelerde aşılama gündemdeki konular arasında yer alıyor. Ancak hamileler aşı yaptırıp yaptırmama konusunda kararsız kalıyor. Peki, hamilelikte aşı olunur mu? Hamileler ne zaman aşı olmalı? Emzirirken aşı yaptırılır mı? Aşının bebekler üzerinde bir etkisi var mı? Tüm bu merak edilenleri Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Onur Şahin ile konuştuk.
GEBELERDE RİSK DAHA FAZLA
“Gebelerde ister istemez bağışıklık sistemindeki zayıflamaya bağlı olarak Kovid-19’a yakalanma ihtimali genel toplumdan daha fazladır” diyen Opr. Dr. Şahin, “Dünya genelinde yapılan araştırmalar, Kovid-19’un gebelikte ölümcül sonuçları olan ciddi bir risk etmeni olduğunu ortaya koymaktadır. Gebe kadınların hastalığı ağır geçirme riski gebe olmayanlara göre daha fazladır. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotiroidi gibi hastalıkları olan kadınlarda risk daha da artmaktadır” dedi.
DÜŞÜK VE ERKEN DOĞUM RİSKİ!
18 ülkeden 2130 kadının dahil edildiği bir araştırmada, Kovid-19 geçiren gebelerde anne ölümü, preeklampsi ve erken doğum riskinin geçirmeyenlere göre daha yüksek olduğu gösterilmiştir ifadelerini kullanan Opr. Dr. Şahin, “Hem Alfa hem de şu an ülkemizde baskın olan Delta varyantının gebelerde daha ağır sonuçları olduğu bildirilmektedir Kovid-19’a bağlı olarak erken doğum riski ve düşük riski artmıştır. Kronik hastalığı bulunan Kovid-19’lu gebelerde ise ciddi komplikasyonlar görülme sıklığı artmıştır” diye konuştu.
YÜZDE 90’NINDAN FAZLASI AŞISIZ
Ek olarak aşısız gebeler için olumsuz sosyoekonomik faktörlerin Kovid-19’un ağır geçirilme riskini artırdığını vurgulayan Opr. Dr. Şahin, “Birleşik Krallık’ta1 Şubat 2021 ile 11 Temmuz 2021 tarihleri arasında Kovid-19 şikâyeti ile hastaneye başvuran hamile kadınların yüzde 99’undan fazlasının aşısız olduğu belgelenmiştir. Ülkemizde de maalesef Kovid-19 ile ciddi şekilde hastalanan gebe kadınların büyük çoğunluğu aşısızdır. Bizde kendi gözlemlerimize baktığımızda hastaneye yatan ve ağır seyreden hamile Kovid-19 vakalarının yüzde 90’ından fazlası aşısız vakalar” ifadelerini kullandı.
AŞILAMA GEBELERDE DAHA DA ÖNEMLİ
İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, Norveç, Finlandiya, ABD, Kanada’yı içeren 34 ülkede 1 Eylül 2021 itibarıyla gebelere Kovid-19 aşısı uygulandığına dikkati çeken Opr. Dr. Şahin sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu ülkelerde genel yaklaşım ilk 3 aylık süreçte anne adayının isteğine bırakılırken sonraki aylarda uygulanmasını önermek şeklindedir. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) özel bir sağlık sorunları olmadıkça, bir hekim tarafından değerlendirildikten sonra gebe kalmayı planlayanlara, gebelere ve emzirenlere Kovid-19 aşılarının yapılmasını önermektedir. Kovid-19’a bağlı şikayetleri gebelerde daha ağır geçmesi ve daha ciddi sıkıntılara yol açması nedeni ile aşılama gebe kadınlarda daha da önem kazanmaktadır”
HAMİLELİKTE ZARARLI ETKİLERİ YOK
“Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), gebelikte aşılamanın faydalarının potansiyel risklerden daha ağır bastığı tüm riskli durumlarda Kovid-19 aşılarının kullanılmasını önermektedir” diyen Opr. Dr. Şahin, “Bununla birlikte mevcut Kovid-19 aşıları canlı virüs aşıları ve canlı olmayan virüs aşıları gebelerde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Kovid-19 aşılarının hayvan deneyleri sonuçları ve uygulama sonrası takiplerden elde edilen veriler hamilelikte zararlı etkileri olmadığını göstermiştir. Benzer şekilde gebelikte aşı uygulayan ülke deneyimleri de aşıların gebe olmayan kadınlarla benzer etkilerinin olduğunu ortaya koymuştur” değerlendirmesinde bulundu.
Aşılar doğurganlığı etkilemiyor
KOVİD-19 aşısının doğurganlığı etkilemediğini belirten Opr. Dr. Şahin sözlerini şöyle sürdürdü: “Kovid-19 aşısının kadınlarda veya erkeklerde doğurganlık sorunlarına neden olduğuna, plasenta ve fetüse zarar vereceğine dair hiçbir kanıt yoktur. Gebe kalmaya çalışan kadınlar mevcut Kovid-19 aşılarıyla aşılanabilir aşıyı tamamladıktan sonra da hamileliği geciktirmek için hiçbir neden yoktur.”
“12. HAFTADAN SONRA AŞILAMAYI ÖNERİYORUZ”
Kovid-19’a bakılmaksızın gebeliğin ilk üç ayı düşük açısından riskli olduğunu ve kadınların yüzde 11 ila 16’sında görüldüğünü vurgulayan Opr. Dr. Şahin, “Bu nedenle gebelikte bağışıklama bazı ülkelerde 12. hafta sonrasında yapılmaktadır. Bununla birlikte 11 Ağustos’ta açıklanan CDC raporuna göre; 20 hafta öncesi bir mRNA Kovid-19 aşısı olan yaklaşık 2500 hamile kadın arasında düşük yapma riskinde artış bulunmamıştır. İngiltere bazlı çalışmalarda aşıyı gebeliğin ilk 12 hafta sonrasına kadar ertelemenin gerekli olduğuna dair bir kanıt olmadığını açıklamıştır. Ancak biz gerek bakanlığımızın önerileri ile gerekse de Kovid dışı gebelik kayıpları genelde ilk 12 haftasında olması nedeni ile 12. haftadan sonra asılamaya daha sıcak bakıyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Emzirmeyi kesmenize gerek yok’
“KOVİD-19 aşıları canlı virüs içermediğinden bebek için risk oluşturması beklenmez” diyen Opr. Dr. Şahin, “Kovid-19 aşısı gebeler ve bebekler dahil olmak üzere hiç kimseyi Kovid-19 ile hasta edemez, aşılar vücutta çoğalabilen canlı organizmalar içermediğinden anne karnındaki bebeğe bulaşamaz. Erken veriler gebelik sırasında bir mRNA Kovid-19 aşısı olmanın enfeksiyon riskini azalttığını göstermektedir. Koronavirüs aşısı olduysanız emzirmeyi ertelemenize veya kesmenize gerek yoktur” ifadelerini kullandı.
“GÜVENLİK ENDİŞESİ OLMAKSIZIN VERİLMEKTE”
“Kovid-19 aşıları yeni aşılar olduğu için gebelikte Kovid-19 aşısı olan kadınların bebekleri üzerindeki uzun vadeli etkileri hakkında henüz bir çalışma yoktur ancak Kovid-19 aşıları “canlı” aşılar olmadığından, insanda enfeksiyona neden olamazlar” ifadelerini kullanan Opr. Dr. Şahin, “Üstelik diğer canlı olmayan aşılar, gebelikte uzun yıllardır herhangi bir güvenlik endişesi olmaksızın kadınlara verilmektedir. mRNA aşıları (Pfizer ve Moderna) da enjekte edildikten sonra hızla parçalanırlar ve aşılamadan sonraki birkaç gün içinde aşı mRNA’sı kalmaz” dedi.
Bebeklerde bağışıklığa yardımcı
AŞININ doğmamış çocuklarda koruma sağlaması konusunda yeterli sayıda araştırma bulunmadığına işaret eden Opr. Dr. Şahin, “Bir gebede aşıdan koruyucu antikorların plasentayı geçerek bebeğin Kovid-19’a karşı bağışıklığına yardımcı olduğu gösterilmiştir. Annenin aşılanmasının yeni doğanları Kovid-19’dan korumaya yardımcı olması muhtemel olsa da bu antikorların ne kadar koruma sağlayacağını veya bu korumanın ne kadar süreceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır” diye konuştu.
