Devletin ayakta durabilmesi için gerekli olan mali gücün toparlanmasını sağlayan en önemli şeylerden biri vergidir. Osmanlı'da şeri ve örfi vergiler ile vergilendirme sistemi yapılmış ve uzun yıllar boyunca bu şekilde devam etmiştir. Peki, Hangisi Osmanlı Devleti’ndeki şeri vergilerden değildir? İşte tüm merak edilenler.
HANGİSİ OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ ŞERİ VERGİLERDEN DEĞİLDİR?
Vergi sistemi, Osmanlı'da şeri ve örfi vergiler olmak üzere iki alanda bulunmaktaydı. Şeri vergiler; İslamiyet’in kurallarına uygun bir şekilde düzenlenerek halktan alınan vergilerken örfi vergiler dini farketmeksizin herkesten alınan gelenek ve kültüre göre kuralları belirlenmiş vergilerdi. İki vergi türünde de geleneksel ve dini hassasiyetler göz önünde bulundurulmuştur ve verginin alınacağı gruplar, verginin kullanım alanları öncesinde belirlenmiştir.
ŞERİ VERGİLER
Kuran, sünnet, icma ve kıyas göz önünde bulundurularak bu vergilendirme sistemi oluşturulmuştur. Şeri vergiler Osmanlı Devleti bünyesinde yaşayan insanların dini inançlarına göre alınmaktaydı. Şeri vergileri kapsayan vergi türleri şu şekildedir;
- Öşür vergisi: Diğer adı aşar vergisidir. Bu isimle de bilinir. Tüm Müslüman vatandaşlardan alınmaktadır ve bir tür ürün vergisidir. Bütün Osmanlı Devleti'nin Müslüman vatandaşlarından çiftçilik yapan herkesten alınır. Yani öşür vergisi Müslüman çiftçilerden alınır ve çiftçinin kazandığı ürünün onda birini kapsamaktadır. Kazanılan miktarın onda biri devlete vergi olarak verilmekteydi. Aşar vergi türü Cumhuriyet dönemine kadar vatandaşlardan alınmaya devam etmiştir.
- Haraç vergisi: Osmanlı'da uygulanan şeri ve örfi vergilerden bir tanesi de haraç vergisidir. Bu vergi türü Müslüman olmayan vatandaşların ürettiği ürün üzerinden alınmaktaydı. Toplam kazancın 5te biri vergi olarak alınırdı.
- Cizye vergisi: Hem Müslüman olmayan hem de askere gitmeyen erkeklerden alınan vergidir. Osmanlı devletinin ordusunda gayrimüslim bir asker bulunmamaktadır. Bu yüzden gayrimüslim erkeklerden de bu şekilde veri alınmaktadır. Kişi engelli ise ve din adamı ise onlardan vergi alınmamaktadır.
