İskoçya'nın kuzeybatısında 1 milyar yıl önce bir meteorun Dünya'ya çarptığı keşfedildi. Daha önce 1.2 milyar yıl önce gerçekleştiği sanılan bu olayın yeni tarihlemeyle birlikte, gezegenimizin bilinen en eski kara tabanlı mikrobiyal yaşam izleriyle aynı döneme denk geldiği anlaşıldı. Bulgular, Geology dergisinde yayımlandı.
Jeologlar, bu çarpmanın izlerini İskoçya’daki “Stac Fada Üyesi” adı verilen kaya katmanlarında buldu. Bu katmanlar, çarpma sırasında kırılıp eriyen kaya parçaları ve sadece çok yüksek basınçta oluşabilen özel mineraller içeriyor. Bu mineraller arasında reidit ve zirkon bulunuyor; bilim insanları bu minerallerin “doğal saat” gibi çalıştığını ve çarpmanın yaşandığı zamanı ortaya çıkardığını belirtiyor.
METEORUN ÇEVREYE ETKİSİ
Yeni bulgular, meteor çarpmasının, o dönemde İskoçya’daki göl ve nehir sistemlerinde yaşayan, karmaşık hücre yapısına sahip ökaryot mikroorganizmaların yaşadığı çevreyi dramatik şekilde etkilediğini gösteriyor. İlginç olan, çarpma sonrasında bu mikrobiyal yaşamın yeniden kurulduğuna dair izler de bulunmuş olması.
Bu çarpma, aynı zamanda büyük bir dağ oluşumu süreciyle de örtüşüyor. Yani hem jeolojik hem biyolojik anlamda Dünya’da büyük değişimlerin yaşandığı bir döneme işaret ediyor.
Meteor çarpmaları, her ne kadar yıkıcı olsa da uzun vadede yaşamın gelişmesine katkı sağlayabilir. Kayaları çatlatmaları, uzun ömürlü sıcak su sistemleri oluşturmaları ve krater gölleri meydana getirmeleri sayesinde yaşamın temel bileşenlerini bir araya getirebilirler.
Stac Fada çarpması, yaşamın dayanıklılığını ve yıkımdan sonra nasıl yeniden filizlendiğini gösteren önemli bir örnek olarak öne çıkıyor.
