Yeni bir araştırmaya göre ahtapotlar, sahte bir kolu kendi uzuvları zannederek tepki verebiliyor. Bu bulgu, ahtapotların beden algısına ve zekâsına dair çarpıcı ipuçları sunuyor.
Japonya’daki Ryukyus Üniversitesi’nden bilim insanları, yaptıkları deneylerde ahtapotların bir sahte kola gösterdikleri tepkilerle şaşırttı. Deney sırasında sahte kolu çimdikleyen araştırmacılar, ahtapotların gerçek anlamda saldırıya uğramış gibi tepki verdiklerini gözlemledi: Yüzerek uzaklaşma, renk değiştirme, kollarını geri çekme gibi davranışlar sergilediler.
Bu gözlemler, ahtapotların gelişmiş bir beden farkındalığına sahip olduğunu ortaya koyuyor.
SAHTE KOLA GERÇEK TEPKİ
Deneylerde, Callistoctopus aspilosomatis türü ahtapotlar kullanıldı. Ahtapotların bir kolu görüş alanlarının dışına gizlenirken, önlerine yumuşak jelden yapılmış bir sahte kol yerleştirildi. Hem gizli gerçek kol hem de sahte kol aynı anda okşandı. Ardından sadece sahte kol çimdiklendi.
Ahtapotlar, bu sahte saldırıya gerçekmiş gibi tepki verdi. Bu durum, insanların da kandığı “Sahte El İllüzyonu”na benziyor. İnsanlarda 1998’de tanımlanan bu fenomen, bir elin saklanması ve bir sahte elin görünür olması durumunda beynin bu sahte eli gerçek gibi sahiplenmesine neden oluyor.
Aynı illüzyonun şimdi omurgasız bir canlıda da işe yaraması, bilim dünyasında büyük heyecan yarattı.
AHTAPOT BEYNİ: SIRADIŞI AMA GÜÇLÜ
Ahtapotlar, beyin yapıları omurgalılarla tamamen farklı gelişmiş olsa da inanılmaz derecede karmaşık bir sinir sistemine sahip.
- Her bir kolunda yaklaşık 500 milyon nöron bulunuyor.
- Kolları, beyinlerinden bağımsız kararlar alabiliyor.
- Parmak benzeri emicileri sayesinde dokunarak “tat” alabiliyorlar.
Ancak buna rağmen, tıpkı insanlar gibi görsel bilgiyi diğer duyulara tercih ettikleri ortaya çıktı. Bu durum, gördükleri bir uzvu sahiplenmelerine ve bu uzuv zarar gördüğünde gerçekmiş gibi tepki vermelerine neden oluyor.
OMURGASIZLARDA BEDEN ALGISININ EVRİMİ İÇİN ANAHTAR
Araştırmanın başındaki bilim insanları Kawashima ve Ikeda, şu yorumu yapıyor:
“Ahtapotlarda beden sahipliği duygusunu etkileyen algısal kurallar memelilerdekine benzer. Bu canlılar, bedenlerinin nerede olduğunu görsel, dokunsal ve mekânsal bilgilerle bütünleştiriyor.”
Bu bulgu, ahtapotları beden algısının evrimini incelemek için eşsiz bir model haline getiriyor. Çünkü omurgalılardan tamamen bağımsız gelişen bir sinir sistemi, benzer bilişsel sonuçlar üretebiliyor.
