Suriye’nin başkenti Şam’da, Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli miraslarından biri olan Kadem İstasyonu, devrik Baas rejimi güçlerinin saldırıları ve yağmaları sonucu büyük tahribata uğradı. Hicaz Demir Yolu’nun önemli duraklarından olan bu tarihi istasyon, adeta harabeye döndü.
SULTAN II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE İNŞA EDİLMİŞTİ
Hicaz Demir Yolu, Sultan II. Abdülhamid’in himayesinde 1 Eylül 1900’de temeli atılarak, 1 Eylül 1908’de hizmete açıldı. Şam’dan Medine’ye uzanan bu hat, hem hac yolculuğu hem de askeri ve ticari amaçlarla Osmanlı için büyük önem taşıyordu. Kadem İstasyonu ise trenlerin bakım ve onarımı için kritik bir merkez olarak faaliyet gösterdi.
ASIRLIK LOKOMOTİFLER TALAN EDİLDİ
2012 yılında Baas rejimi güçlerinin istasyona el koymasıyla çalışanlar tahliye edildi. İstasyon, sivil yerleşim yerlerine saldırı düzenlemek için askeri üs olarak kullanılmaya başlandı. Rejim askerleri, istasyonda sergilenen Osmanlı dönemi lokomotiflerinin bakır ve metal parçalarını yağmalayarak istasyonu adeta yok etti.
II. ABDÜLHAMİD HAN'A AİT AHŞAP VAGON ATEŞE VERİLDİ
İstasyonun simgelerinden biri olan Sultan II. Abdülhamid Han’a ait özel ahşap vagon da saldırılardan nasibini aldı. Restorasyonu tamamlanan ve içerisinde yemek salonu, mutfak ve banyo bulunan bu tarihi vagon, rejim güçleri tarafından ateşe verilerek kül edildi.
TAHRİBATI GÖZLER ÖNÜNE SEREN TANIKLIK
57 yıl boyunca Kadem İstasyonu’nda çalışan tekniker Yahya El-Hulvani, yaşanan yıkımı şu sözlerle anlattı:
“Burası trenlerin onarım üssüydü. Rejim güçleri 2012’de tanklarla saldırdı. Çalışanları çıkardılar, sonra her şey talan edildi. Bakır levhalar söküldü, lokomotif parçaları çalındı. Sultan Abdülhamid Han’a ait vagon ateşe verildi. Bu istasyon, Osmanlı’dan kalan en önemli eserlerden biriydi. Şimdi ise enkaz haline geldi.”
KADEM MÜZESİ DE YAĞMALANDI
2008 yılında açılan Kadem Müzesi de saldırılardan nasibini aldı. Hicaz Demir Yolu’na ait eserlerin sergilendiği müzede birçok tarihi parça çalındı. Hicaz Demir Yolu Müzeleri Başkanı Manal Halife, “Sergilenen eşyaların çoğu yok oldu, müze enkaza döndü. Ama biz burayı yeniden ayağa kaldıracağız” dedi.
TARİHİ MİRAS YOK OLMA TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA
Drone ile görüntülenen istasyonun son hali, yıkımı gözler önüne serdi. Osmanlı’nın bölgedeki izlerini taşıyan bu eser, uluslararası koruma çalışmalarına duyulan ihtiyacı bir kez daha ortaya koydu. Yetkililer, Kadem İstasyonu’nun tekrar ayağa kaldırılması için destek çağrısında bulundu.
