Bir zamanlar Meksika Vadisi'nin kalbinde hüküm süren Aztek İmparatorluğu, sadece savaşçı gücüyle değil, geniş ticaret ağıyla da büyüleyici bir uygarlıktı. Yeni yayımlanan bir araştırma, başkent Tenochtitlan’da bulunan 788 obsidyen eserin kimyasal analizini yaparak Azteklerin ticaret ve diplomasi alanındaki etkileyici başarısını ortaya koydu.
ABD’deki Tulane Üniversitesi’nden antropolog Jason Nesbitt liderliğindeki ekip, bu eserlerin Meksika’yı bir baştan diğer başa kesen Trans-Meksika Volkanik Kuşağı’ndaki yedi farklı bölgeden geldiğini belirledi. Bu bölgeler arasında Azteklerin siyasi rakipleri olan Purepecha İmparatorluğu'na ait topraklar da yer alıyor.
Araştırmaya göre, bu obsidyen eserlerin %90’ı, Tenochtitlan’a yaklaşık 94 kilometre mesafedeki Sierra de Pachuca’dan geliyor. Bu bölge, yeşil ve altın renkli volkanik camıyla ünlü. Ancak diğer kaynaklar, imparatorluğun sadece kendi topraklarıyla sınırlı kalmadığını, farklı kültürlerle ticari ilişkiler kurduğunu gösteriyor.
TİCARETİN ÖTESİNDE BİR ETKİ
Obsidyen, Aztekler için sadece bir malzeme değil, aynı zamanda kültürel bir semboldü. Jilet gibi keskin kenarlar oluşturabilen bu doğal camdan yapılmış ok uçları, küpeler, tılsımlar ve törensel eserler Aztek yaşamının her alanında yer alıyordu.
Araştırmanın başyazarı Diego Matadamas-Gomora’ya göre bu tür kimyasal analizler, geçmişteki siyasi ittifakların, ekonomik ilişkilerin ve kültürel uygulamaların zaman içindeki evrimini anlamamıza olanak tanıyor.
TAPINAKTAN PAZARA
Analiz edilen eserlerin çoğu, Tenochtitlan’daki Templo Mayor (Büyük Tapınak) kazılarında ortaya çıkarıldı. Günlük kullanıma ait parçalar, muhtemelen dönemin büyük pazarlarında şehir halkı tarafından satın alındı. Ancak ritüel amaçla kullanılan obsidyen nesneler daha çok Pachuca’dan elde edilen özel renkteki camdan yapılmıştı.
Bu durum, Azteklerin kutsal nesneler için estetik ve sembolik tercihlerinin ticari ilişkilerden ayrı değerlendirildiğini düşündürüyor.
KÜLLERDEN HARİTAYA
Bugün Meksiko Şehri’nin tarihi merkezinin altında kalan Tenochtitlan, bir zamanlar Mesoamerika'nın kalbiydi. Obsidyenin izini süren bilim insanları, Azteklerin kültürel ve ticari etkisini yeniden haritalandırıyor ve unutulmuş bir imparatorluğun izlerini gün ışığına çıkarıyor.
