Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye'nin nüfusu kadınlarda 42 milyon 811 bin 834, erkeklerde ise 42 milyon 853 bin 110 olarak belirlendi. Bu verilere göre, toplam nüfusun %49,98'ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturdu.
Kadınların ortalama yaşam süresinin erkeklerden 5,3 yıl daha uzun olduğu tespit edildi. 60-74 yaş grubunda kadın nüfus oranı %52 seviyesinde iken, 90 yaş ve üzeri grupta bu oran %69,1'e yükseldi.
EĞİTİM DURUMU
25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi, 2011'de 7,3 yıl iken, 2023'te 9,3 yıla çıktı. Aynı dönemde, kadınların ortalama eğitim süresi 6,4 yıldan 8,6 yıla, erkeklerin ise 8,3 yıldan 10,1 yıla yükseldi.
2008'de yükseköğretim mezunu olan 25 yaş ve üzeri nüfus oranı %9,1 iken, bu oran 2023’te %24,4’e ulaştı. Cinsiyet bazında bakıldığında, kadınlarda %22,7, erkeklerde ise %26,2 olarak kaydedildi.
İŞ GÜCÜNE KATILIM VE İSTİHDAM
2023 yılı verilerine göre, 15 yaş ve üzeri nüfusta iş gücüne katılım oranı %53,3 olarak hesaplandı. Kadınlarda bu oran %35,8, erkeklerde ise %71,2 olarak belirlendi.
Eğitim düzeyi yükseldikçe kadınların iş gücüne katılımı da arttı. Yükseköğretim mezunu kadınların iş gücüne katılım oranı %68,9 olurken, okuryazar olmayan kadınların katılım oranı %13,8'de kaldı.
2023 yılı itibarıyla, kadınların istihdam oranı %31,3, erkeklerin ise %65,7 olarak kaydedildi. En yüksek istihdam oranı Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde %54,5 ile görülürken, en düşük oran Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde %37,5 olarak tespit edildi.
Kadınların istihdamda yarı zamanlı çalışma oranı %16,1 olurken, erkeklerde bu oran %7,3 seviyesinde gerçekleşti.
CİNSİYETLER ARASI ÜCRET FARKI
Kadın ve erkekler arasındaki ücret farkı tüm eğitim seviyelerinde erkekler lehine oldu. En yüksek ücret farkı %17,4 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark ise %13,2 ile ilkokul ve altı eğitim seviyesinde görüldü.
SİYASET VE ÜST DÜZEY YÖNETİM
Kadın büyükelçi oranı 2011’de %11,9 iken, 2024’te %26,9’a yükseldi. Aynı dönemde, erkek büyükelçi orranı %88,1’den %73,1’e düştü.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kadın milletvekili oranı 2007'de %9,1 iken, 2024'te %19,9’a çıktı. 2024 yılı sonunda 593 milletvekili içinde 118 kadın, 475 erkek milletvekili yer aldı.
AKADEMİ VE ARAŞTIRMA ALANINDA KADINLARIN YERİ
Yükseköğretimde görev yapan profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 eğitim döneminde %27,6 iken, 2023-2024 döneminde %34,6’ya yükseldi. Aynı dönemde, kadın doçent oranı %32,2’den %42,1’e çıktı.
Üst ve orta düzey yönetici pozisyonlarındaki kadın oranı 2012'de %14,4 iken, 2023’te %20,6’ya yükseldi.
Borsa İstanbul'da işlem gören en büyük 50 şirketin (BIST 50) yönetim kurullarındaki kadın üye oranı 2016’da %12,2 iken, 2024’te %19,4’e çıktı.
Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) hesaplamalarına göre 2023 yılında toplam AR-GE personelinin %34,1’ini kadınlar oluşturdu. Bu oran, yükseköğretimde %47,7, kamu kurumlarında %29,6, özel sektörde ise %27,8 olarak belirlendi.
