Rus bilim insanları, Sibirya'nın donmuş topraklarında korunmuş 130.000 yıllık bir yavru mamutu kesip inceledi.
“Yana” takma adı verilen bu bir yaşındaki mamut, ilk kez Aralık 2024’te tanıtıldı. Yana’yı keşfeden araştırmacılar, onun şimdiye kadar bulunan en iyi korunmuş mamut olduğunu belirtti, Associated Press o dönemde böyle aktarmıştı. Yana'nın vücudunun ön kısmı neredeyse tamamen sağlam ve bir yavru file oldukça benziyor.
BİNLERCE YILDIR BUZUN ALTINDA
Araştırmacılar, Yana'yı daha yakından incelemek için bir nekropsi (hayvanlar için otopsi) gerçekleştirdi. Nekropsi, Mart ayı sonunda Yakutsk’taki Kuzeydoğu Federal Üniversitesi'nde bulunan Mamut Müzesi'nde yapıldı ve saatler sürdü. Bu bilgi, Fransız haber ajansı Agence France-Presse (AFP) tarafından France 24 aracılığıyla duyuruldu.
Bu nekropsi “gezegenimizin geçmişine bir bakış fırsatı” dedi Rusya’daki Deneysel Tıp Enstitüsü’nde Mikrorganizmaların Fonksiyonel Genomik ve Proteomik Laboratuvarı Başkanı Artemiy Goncharov, AFP’ye verdiği demeçte.
Yana, binlerce yıl boyunca donmuş toprakta, yani sürekli donmuş hâlde kalan yer katmanlarında korunmuştu. Ancak iklim değişikliği bu donmuş toprağı çözdü ve Yana’nın cesedini ortaya çıkardı. AFP’nin haberine göre, vücudunun ön kısmı bir uçurumdan aşağı düşmeye başladı ancak arka kısmı hâlâ toprağa gömülü olduğu için yerinde kaldı.
DOKULAR ÇOK İYİ KORUNMUŞ HALDE BULUNDU
Nekropsi sırasında araştırmacılar saatler boyunca Yana’nın kalıntılarını inceledi. AFP’ye göre, Yana'nın cesedi “fermente olmuş toprak ve et karışımı” gibi kokuyordu. Omuz hizasındaki boyu 1.2 metre (3.9 feet) olan Yana, yaklaşık 180 kilogram (400 pound) ağırlığındaydı. Baş ve hortumu sağlamdı ve araştırmacılar süt azı dişlerini bulmayı başardı. Bu dişler, mamut büyüdükçe tıpkı insanlardaki süt dişleri gibi düşer. Araştırmacılar, Yana’nın iç organlarını da tanımladı.
“Pek çok organ ve dokunun çok iyi korunduğunu görebiliyoruz,” dedi Goncharov. “Sindirim sistemi kısmen korunmuş, mide sağlam. Özellikle kalın bağırsak olmak üzere bağırsaklardan da parçalar var,” bu da bilim insanlarının Yana’nın son yemeğinden örnekler almasını sağladı.
DAHA FAZLA BİLGİ BULMAK İÇİN ARAŞTIRACAKLAR
Araştırmacılar, Yana üzerinde benzersiz bakteriler bulmayı ve onun yaşamı boyunca tükettiği bitki ve sporları analiz ederek antik çevresi ve eski ile modern mikroorganizmalar arasındaki ilişki hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyor.
Yana’nın neden bu kadar genç yaşta öldüğü henüz bilinmiyor, ancak modern insanların (Homo sapiens) olayla ilgisi olmadığı kesin. Zira modern insanlar Sibirya’ya ancak 30.000 yıl önce, yani Yana’nın ölümünden yaklaşık 100.000 yıl sonra ulaşmıştı.
