Parkinson hastalığı genellikle beyindeki dopamin üretimindeki azalmayla ilişkilendirilirken, Çin’in Vuhan Üniversitesi'nden araştırmacılar bu sürecin böbreklerde başlamış olabileceğini öne sürüyor.
Nature Neuroscience dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, Parkinson ile yakından ilişkili olan alfa-sinüklein (α-Syn) proteinlerinin yalnızca beyinde değil, böbreklerde de biriktiği görüldü. Araştırmacılar, bu hatalı katlanmış proteinlerin böbreklerden beyne taşınarak hastalığı tetikleyebileceğini düşünüyor.
İNSAN DOKULARINDA VE HAYVAN MODELLERİNDE TEST EDİLDİ
Araştırmada, genetik olarak değiştirilmiş fareler üzerinde yapılan deneylerin yanı sıra Parkinson ve kronik böbrek hastalığı olan insanlardan alınan dokular da incelendi.
Sonuçlar oldukça dikkat çekiciydi:
-
Parkinson veya Lewy cisimcikleriyle ilişkili bunama tanısı konmuş 11 kişiden 10’unun böbreklerinde α-Syn birikimi bulundu.
-
Nörolojik rahatsızlığı olmayan 20 kronik böbrek hastasının 17’sinde de benzer protein bozuklukları tespit edildi.
Bu bulgular, zararlı proteinlerin beyinden önce böbreklerde birikmeye başladığına işaret ediyor.
BÖBREK SORUNU OLAN FARELERDE PROTEİNLER BEYNE YAYILDI
Farelerle yapılan deneylerde sağlıklı böbreğe sahip olanlar vücuda enjekte edilen α-Syn proteinlerini temizlerken, böbrek fonksiyonu bozulmuş farelerde bu proteinler birikerek beyne ulaştı.
Dahası, beyin ve böbrek arasındaki sinir bağlantıları kesildiğinde bu yayılma durdu.
Proteinlerin kan yoluyla da taşınabildiği bilindiğinden, araştırmacılar bu rotayı da test etti. Kanda α-Syn seviyeleri azaldığında beyin hasarının da azaldığı gözlemlendi.
TEDAVİDE YENİ YAKLAŞIMLARIN ÖNÜ AÇILABİLİR
Araştırmanın bazı sınırlamaları bulunuyor. Örneğin, insan doku örneklerinin sayısı az ve hayvan deneylerinin insanlara doğrudan uygulanabilirliği henüz kesin değil.
Ancak bu bulgular, Parkinson gibi nörolojik hastalıkların yalnızca beyinde değil, vücudun diğer bölgelerinde de başlayabileceği fikrini destekliyor. Daha önce de hastalığın bağırsaklarda başlamış olabileceği öne sürülmüştü.
Araştırmacılar, “Kandaki α-Syn proteininin temizlenmesi, Parkinson’un ilerlemesini yavaşlatabilir. Bu da Lewy cisimcikleriyle ilişkili hastalıkların tedavisinde yeni yollar açabilir,” ifadelerini kullanıyor.
