Yerçekimi dalgaları, evrende kara deliklerin çarpışması veya nötron yıldızlarının birleşmesi gibi olaylar sonucu oluşan, uzay-zaman dokusunda yayılan dalgalardır. İlk kez 14 Eylül 2015’te LIGO gözlemevinde tespit edilen bu dalgalar, Einstein’ın 100 yıl önce öne sürdüğü teoriyi kanıtlamıştı.
YENİ SİNYAL: GW250114
Aradan geçen on yılda LIGO, İtalya’daki Virgo ve Japonya’daki KAGRA detektörleriyle 300’den fazla yerçekimi dalgası kaydedildi. Şimdi ise Avustralyalı araştırmacıların da yer aldığı uluslararası ekip, GW250114 adı verilen yeni bir sinyal açıkladı. Bu sinyal, ilk gözlem GW150914’in neredeyse birebir kopyası niteliğinde.
HAWKING’İN ALAN YASASI DOĞRULANDI
Stephen Hawking’in 1970’lerde ortaya koyduğu kara delik alan yasası, kara deliklerin olay ufkunun yüzey alanının asla küçülemeyeceğini öne sürüyordu. Yeni sinyalin detaylı incelenmesi, bu yasanın şimdiye kadarki en hassas doğrulamasını sağladı.
ÖNCEKİNDEN 4 KAT DAHA NET
Yeni detektör yükseltmeleri sayesinde GW250114 sinyali, ilk keşiften dört kat daha güçlü kaydedildi. Bilim insanları, çarpışan kara deliklerin kütle ve dönüş hızlarını ayrı ayrı ölçerek, birleşme sonrası oluşan kara deliğin alanını karşılaştırdı. Sonuçlar, Hawking’in öngörüsüyle birebir örtüştü.
GELECEKTE NELER TEST EDİLECEK?
Uzmanlar, yerçekimi dalgalarının ileride yalnızca Einstein ve Hawking’in teorilerini değil, aynı zamanda evrenin gizemli bileşenleri olan karanlık madde ve karanlık enerjiyi anlamamıza da ışık tutabileceğini belirtiyor.
