Düzensiz desenler, delik ve çıkıntılardan rahatsız olma durumu olan Tripofobi son zamanlarda en çok merak edilen konulardan biri oldu. Bir tür duygu durum bozukluğu olan ve halk arasında ‘delik korkusu’ olarak da bilinen tripofobinin nedenleri, belirtileri ve tedavisi merak ediliyor. Peki, Tripofobi nedir? İşte Tripofobi (delik fobisi) belirtileri, nedenleri ve tedavisi!
Tripofobi nedir? İşte Tripofobi (delik fobisi) belirtileri, nedenleri ve tedavisi!
Adını Yunanca delik (trypa) ve korku (phopos) sözcüklerinin birleşiminden alan Tripofobi (delik korkusu), İngilizcede ‘Trypophobia’ olarak anılıyor. Halk arasında ‘delikli el hastalığı’ olarak da bilinen tripofobi kısaca, delikli ya da gözenekli görünümlere karşı hassasiyet; kişide mide bulantısı, kaşıntı, tiksinti, tüylerin diken diken olması gibi tepkilerin meydana gelmesine deniyor.
Delik korkusu olarak da bilinen tripofobi, düzensiz desenler ve küçük delikler ile çıkıntılardan oluşan gruplardan rahatsız olma durumuna verilen addır. Resmi olarak zihinsel arıza olmayan tripofobi bilimsel literatürde de nadiren geçer. Korkunun normalden fazla olduğu ve strese yol açtığı geniş bir yelpazesi olan spesifik fobiler altında ele alınır. Tripofobi henüz tam olarak anlaşılmış değildir. Ancak yapılan az sayıdaki çalışmada araştırmacılar küçük delikler ve benzeri görüntülerin tehlike ve hastalığa işaret etmesi nedeniyle biyolojik bir korunma tepkisi olabileceğini düşünüyor. Dolayısıyla bunun altında evrimsel bir süreç yatıyor olabilir.
Lotus çiçeği tohumları, kurbağa ya da balık yumurtaları ve mercanlar gibi doğadaki gözenekli ve delikli yapılar tripofobik insanları aşırı derecede rahatsız eder. Doğada kendini tekrarlayan organik yapıdaki her türlü şekil bu fobiye sahip insanlarda inanılmaz derecede rahatsızlık hissi uyandırmaktadır.
Bal peteği, nar ve çilek gibi meyveler, gofret, su kabarcıkları, köpük, içi köpük gibi kabarcıklı çikolatalar ya da köpüklü bir kahve çoğu insanın hoşuna giderken tripofobik insanlar için bunlar birer kabusa dönüşebiliyor.
Tripofobinin nedeni nedir?
Yaşanan bir travma sonucu ya da sonradan öğrenilmiş bir korkuyla da ortaya çıkabilen tripofobi, bir takım genetik faktörler nedeniyle kendini gösterebiliyor.
Ancak tripofobinin kesin nedeni henüz tespit edilemeyip bu alanda çalışmalar devam etmekte.
Tripofobi bazen geçici bir süre ortaya çıkıp sonra kaybolurken, bazen de yıllarca sürebilen bir duygu durum bozukluğu.
Tripofobinin belirtileri nelerdir?
Tripofobi genellikle kendini bir otonom sinir sistemi tepkisi ile gösterir. Trifobik tepkiye yol açan delik toplulukları kişi için tehlikeyi anımsatmaktadır. Böceklerin açtığı delikler veya hayvanlarda kurtçukların yol açtığı hastalıklı dokular gibi. Tripofobik bireylerle yapılan bir çalışma, kişilerin grup halindeki deliklerin olduğu görsellere karşı korku değil tiksinme hissetkileri halde spesifik fobi kriterlerine uyduğu gözlenmiştir.
Tripofoik bireyler kendilerini rahatsız eden görseller gördüklerinde titrediklerini, tüylerinin diken diken olduğunu, terlediklerini, midelerinin bulandığını, kaşındıkları ve panik atak benzeri tepkiler verdiklerini belirtiliyorlar. Tripofobik görseller gerek korku gerekse de iğrenme duygularını tetiklerken ağırlık tiksinme duygusundadır.
Nispeten yaygın bir rahatsızlık
2013 yılında 286 katılımcıyla yapılan bir deney, tripofobinin nispeten yaygın olabileceğine işaret ediyor. Söz konusu deneyde katılımcılara lotus çiçeğinin tohum haznesi gösterilmiş ve katılımcıların %16’sı rahatsızlık ve tiksinme hissettiklerini belirtmişler. Ayrıca deneyde delik korkusunun kadınlarda daha yaygın olduğu saptanmış.
Tripofobi tedavisi
Tripofobi (delik korkusu) için bilenen bir tedavi olmamakla beraber genel olarak fobilerin tedavisinde kullanılan maruz kalma yönteminin etkili olabileceği düşünülmektedir. Maruz kalma tedavisinde hastalar doktor denetiminde fobileri olan şeye belli seviyelerde maruz bırakılıyor. Yani hasta adeta korkularının üzerine giderek onları aşabiliyor.
Tripofobik insanları rahatsız eden görüntülerden bazıları;
Sünger Sabun köpükleri Mercan Bal peteği Arı kovanı Suyun yoğunlaşması sonucu oluşan damlacıklar Çilek Nar Mısır Cilt kabarcıkları şeklinde sıralanabilir.
