Pankreas iltihabı (Pankreatit) özellikle alkol kullanan ve safra kesesi hastalığı olanlarda daha çok görülüyor. Karnın tam arkasında, ince bağırsağın üst tarafında yer alan pankreas, geniş ve düz bir bez şeklindedir. Uzun süreli alkol kullanımı ve birtakım safra kesesi rahatsızlıkları, oldukça yaygın görülen pankreas iltihabının başlıca nedenleri arasında yer almakta. Peki, Pankreas iltihabı nedir? Pankreas iltihabı (Pankreatit) belirtileri nelerdir ve tedavisi nasıl yapılır? Pankreas iltihabına dair bilinmesi gerekenlere kısaca haberimizde yer verdik…
PaANKREAS İLTİHABI NEDİR? PANKREAS İLTİHABI (Pankreatit) bBELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ
Pankreas iltihabı (Pankreatit) farklı nedenlerle meydana gelebilen bir rahatsızlıktır. İki ana pankreas iltihaplanması çeşidi bulunmaktadır; kronik ve akut pankreas iltihabı.
Safra kesesi hastalığı olanlar ve alkol kullananlarda sık görülebilen pankreas iltihabının sebebi mikroplar değildir. Çoğu zaman pankreas, kendi ürettiği enzimlerle kendi kendine tahrip olur, iltihaplanır.
Kanda trigliserit seviyesi yüksek olanlar, pankreas kanalı veya safra kanallarında taş veya darlık problem yaşayanlar, kortizon kullanalar ile bazı genetik hastalıkları olanlarda pankreatit riski yükselir.
Pankreas iltihabı belirtileri nelerdir?
Genel olarak pankreatitin en önemli belirtisi ağrıdır. Ağrı özellikle mide bölgesinde ve karnın orta kısımlarında hissedilir, bele de yayılabilir. Dayanılması çok güç derecede bir ağrı söz konusudur. Çok şiddetlidir. Ağrıların alkollü iken ya da ağır bir yemeğin ardından ortaya çıkması tipiktir. Ağrı sırta, göğse ve karnın üst ve alt taraflarına yayılabilir. Ağrı dışında ateş, bulantı ve kusma hatta iç kanamaya bağlı ani kan basıncı düşmesi ve şok hali ortaya çıkabilir. Bazı insanlarda şu veya bu sebeple bu nöbetler (akut pankratit atakları) sık sık tekrarlayabilir. Bu durumda kronik süregen- bir pankeratit söz konusu olduğu düşünülebilir. Bu kişilerde ağrılı nöbetlere şişkinlik, gaz, kilo kaybı gibi belirtilerde eşlik eder. Sık sık pankreatit atağı yaşayanlarda bir süre sonra diyabet hastalığı da ortaya çıkabilir.
Akut pankreas iltihabının nedenleri nelerdir?
Ana sebepler safra taşları, safra kesesi hastalıkları ve uzun süre alkol kullanımıdır Anormal pankreas yapısı, kanda yüksek düzeyde lipid, travmatik yaralanmalar Östrojenler ve tiazid diüretik gibi bazı ilaç türleri Bazı viral ve bakteriyel enfeksiyonlar
Akut pankreatit çocuklarda ise genellikle kistik fibrozis, kabakulak, abdominal travma, Reye sendromu, Kawasaki hastalığı ve Hemolitik-üremik sendrom nedeniyle görülmektedir.
Akut pankreas iltihabı uzun süre yaşanırsa kronikleşir. Kronik pankreatit ise pankreas dokusunda yaralanma ve iltihaba neden olur ayrıca sindirim sistemi sorunları ile insülin düzeylerinde değişimler gözlenir. Kronik pankreatit nedenleri akut olanla aynı olmakla birlikte hiperparatiroidizm ve hiperlipidemi nedeniyle pankreas kanalının tıkanması sonucunda da görülebilir.
Akut pankreatit belirtileri nelerdir?
Bulantı Kusma Ateş Hızlı nabız Terleme Şişmiş karın Hazımsızlık Gaz Hıçkırık Deri döküntüsü Kurutma Yorgunluk Baş ağrısı Düşük kan basıncı Böbrek yetmezliği Kalp yetmezliği
Kronik pankreatit belirtileri nelerdir?
Kusma Bulantı Hazımsızlık Sindirim sorunları Kötü kokulu ve yağlı dışkı (steatorrhea) İstemsiz kilo kaybı
Kronik pankreas iltihabı yaşayan kişilerde kilo kaybı, sindirim enzimlerinin eksikliği nedeniyle alınan gıdaların işlenmesi azaldığı için sıklıkla görülür.
Pankreas iltihabı teşhisi nasıl konur?
Rahatsızlığın teşhisi fiziksel muayene, röntgen ve diğer görüntüleme testleri, kan ve dışkı testleri sonucunda koyulur. Akut ve kronik iltihabın teşhisinde farklı muayene ve laboratuvar sonuçları kullanılabilir.
Akut pankreatit doktor hastanın ateşini, kan basıncını ve nefes alış veriş hızını kontrol eder. Kan testleri ve idrar testi sonucuna bakılır. Tam kan sayımı yapılır ve şeker düzeyine bakılır. Karın bölgesi MR’ı istenebilir ve film sonuçlarında safra kesesi taşlarına bakılır. Ayrıca bu filmlerde pankreas hücrelerinde zarar olup olmadığı tespit edilir.
Kronik pankreatit teşhisinde serum amilaz, lipaz ve tripsinojen seviyelerine bakılan kan testleri, ultrason ve endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP) gibi görüntüleme testleri yapılır. Bu testlerde pankreasta kalsiyum tortusu düzeyine bakılır.
Pankreas iltihabı tedavisi nasıl yapılır?
Pankreas bezi iltihaplarının teşhisi hem zor hem kolaydır! Klinik belirtiler tipik olduğunda tecrübeli bir hekim daha hastanın hikayesini dinlerken teşhisi koyar. Bazen de doğu teşhis için birçok kan testi ve görüntüleme incelemeleri hatta endoskopik tetkikler gerekir. Hastalığın tedavisinde tıbbi ve cerrahi yöntemlerden faydalanılır. Başarılı bir tedavi deneyim ve bilgi ister. Tedavi sürecinde ortaya çıkabilecek sorunlar önlenmeye çalışılır.
Pankreas bezi iltihaplanması bir hasta veya hekimin karşılaşabileceği en önemli acil durumların başında gelir. Eğer yukarıdaki şikayetler söz konusu olursa beklemeden acil yardım istemek gerekir.
