Hemogram testi ile kan alma işleminin ardından alınan kanın bir kısmı parçalanır ve bu sayede kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan hemoglobin molekülü dışarı çıkar. Kanın geri kalan diğer bölümünde yalnızca seyreltme işlemi uygulanır ve bu seyreltme işlemi sayesinde hücrelerin sayımı gerçekleştirilir. Kan sayım cihazları ile bu işlemler otomatik olarak yapılır.
Kan Testinde Neler Çıkar?
Kan tahlili ile çıkacak sonuçlar her hastalığı teşhis edemez; ancak istenen tetkik sonucunu verebilir. Örnek vermek gerekirse eğer, sizde kolesterol olup olmadığını öğrenmek için kan tahlili alındıysa başka bir hastalık olup olmadığını öğrenemezsiniz. Sadece kolesterol için gerekli bilgileri öğrenebilirsiniz.
Tam kan sayımı, kanda dolaşan hücreleri tespit eder. Kandaki hücrelerin (Trombosit, beyaz kan hücresi, kırmızı kan hücresi gibi) değerlerinin, daha doğrusu normal değerlerinin belirlenmesini sağlar. Tam kan sayımı, bazı hücrelerin fiziksel göstergesidir. Bu test ile beyaz kan hücreleri ve kırmızı kan hücreleri değerlendirilir. Ayrıca birçok hastalığın tanı ve takibinde kullanılır.
Kan Tahlili Yapmadan Önce Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Tam kan sayımı yapmadan önce yapılması gereken ilk iş günlük hayatınız hakkında doktorunuza bilgi vermek olmalıdır. Çünkü günde içtiğiniz su miktarı, ayakta veya yatakta kaldığınız süre, stres durumunuz, travma yaşadıysanız travma durumunuz ve varsa eğer enfeksiyon durumunuz test sonucunuzu direkt olarak etkileyebilir. Bu gibi faktörlerin, cihazın çalışma prensibini etkileyebiliyor. Yüksek rakımlı yerlerde yaşayan kişilerin de test sonucunda bazı değerlerde farklılıklar ortaya çıkabilir. Kadınlarda meydana gelen fizyolojik değişiklikler de (Menstürasyon öncesi veya sonrası dönem, gebelik gibi) test sonuçlarında farklılıklar meydana getirebilir. Bu yüzden de tam kan sayımı yapmadan önce ilgili doktora bu faktörlerden bahsedilmelidir.
Tam Kan Sayımı Normal Değerleri Nasıldır?
Hemogram testinde normal değerler aşağıda yer aldığı gibidir:
- Kırmızı Kan Hücresi Sayısı (RBC): Temel görevi, solunum gazları olan oksijen ile karbondioksitin taşınmasıdır. Normal değeri 3,8 ile 5,3 milyon/ml arasındadır.
- Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV): 80-100 fl arasında olmalıdır.
- Hemoglobin (Hb) ve Hematokrit (Hct): Ortalama bir hemoglobin konsantrasyonunun olması gerektiği değer 17,7-15,5 g/dL’dir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre hemoglobin değeri eğer erkeklerde 13 g/dL’nin, kadınlarda ise 12 g/dL’nin altında ise bu durum anemi olarak adlandırılır. Normal Hct değeri ise yetişkin bireylerde %35-45 arası olmalıdır.
- Ortalama Eritrosit Dağılım Genişliği (RDW): Bu değer, talasemi taşıyıcılarında normal olarak bulunur; ancak demir eksikliği anemisinde ise artmış vaziyette bulunur.
- Ortalama Eritrosit Hemoglobini (MCH): 30-40 pikogram aralığı normal değerdir.
- Ortalama Eritrosit Hemoglobin Konsantrasyonu (MCHC): %30-36 aralığı normaldir.
- Beyaz Kan Hücresi Sayısı (WBC): Normal lökosit sayısı 4,400-11,000/mm3 (küp) arasındadır.
- Trombosit Sayısı (PLT): Normal trombosit sayısı 150,000-400,000/ml arasındadır. Fiziksel bir aktivite sonrasında (stres, egzersiz, travma, enfeksiyon) bu sayı geçici olarak 450,000-600,000/ml aralığına gelebilir.
Kan Değerleri Neden Düşer?
Kansızlık veya anemiye neden olan faktörler kırmızı kan hücrelerinin kanda eksik olmasıdır. Kırmızı kan hücresi sayılarının düştüğü bazı semptomlardan anlaşılabilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- Zayıflık
- Nefes darlığı
- Hızlı kalp atışı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Solgun ten
- Üşüme hissi
- Saçlarda dökülme
- Konsantrasyon bozukluğu
Kırmızı kan hücrelerinin azalmasına sebep olan etkenler de şunlardır:
- Demir eksikliği
- Vitamin eksikliği
- Kronik hastalıklar
- Kemik iliği ve hücre sorunları
Kırmızı kan hücre sayısını artırabilmek için yapılması gerekenler aşağıda yer alıyor:
- Çalışmalarınıza molalar ekleyebilir, dinlenebilirsiniz.
- Planlı bir çalışmanın içerisinde olmak ve yapılacak işlerinizi önem sırasına koymak oldukça önemlidir. Enerjinizi en önemli işleriniz için saklayın.
- Nefes darlığı çekmenize neden olan şeylerden uzak durabilirsiniz.
- Kafeinsiz ve alkolsüz sıvıları bolca tüketebilirsiniz.
Doktora giderek kan tam sayımı testi yaptırabilir ve kan değerleriniz hakkında daha net bilgi sahibi olabilirsiniz. Kan tam sayımı yaptırmak vücudunuzun genel sağlık durumu hakkında çok önemli bilgiler tespit eder. Yukarıda belirtilen kansızlık gibi hastalıkları da kan tam sayımı ile taramak ve izlemek mümkündür.
