DEMET İLCE / MUHABİR
Uzmanlar, İzlanda'daki Reykjanes yarımadasında patlayan bir yanardağın, 2,5 mil uzunluğunda (4 kilometre) bir çatlak açtığını ve bunun stabilize olduğu ve bir lav "perdesi" püskürttüğünü söylüyor.
Patlama, bir saat süren depremlerin ardından 18 Aralık Pazartesi günü yerel saatle 22:17'de (EST Doğu Saati ile 17:17) başladı. İzlanda Met Ofisi (IMO), yarığın kuzey ucunun Stóra-Skógfell'in hemen doğusunda yer aldığını ve güney ucunun, Grindavík'e 3 km'den daha yakın bir mesafede bulunan Sundhnúk'un hemen doğusundaki bir noktaya kadar uzandığını söyledi.
IMO temsilcileri açıklamada, "Yaklaşık dört saat önce başlayan patlamanın gücü azalıyor gibi görünüyor" diye yazdı. "Halihazırda aktivitenin azalıyor olması, patlamanın ne kadar süreceğinin değil, patlamanın dengeye ulaştığının göstergesidir. Bu eğilim, Reykjanes Yarımadası'nda son yıllarda yaşanan tüm patlamaların başlangıcında görüldü. "
Patlama, çatlağın tamamı boyunca meydana geliyor ve en yüksek aktivite seviyesi, çatlağın merkezi çevresinde, "bölge 3" olarak etiketlenen ve ilk olarak 8 Aralık'ta yayınlanan tehlike değerlendirme haritasında turuncu renkli bir alanda kaydediliyor.
Açıklamaya göre, kaydedilen sismik aktivite Salı gününün erken saatlerinde güneye doğru ilerliyordu; bu durum, patlamanın 10 Kasım'da boşaltılan küçük balıkçı kasabası Grindavík'e de sıçrayabileceğini gösteriyor.
Temsilciler yerel saatle sabah 2:50'de (EST 21:50) "Ölçülen aktivite 10 Kasım'da oluşan magma tünelinin hemen doğusundadır" diye yazdı. "Sismik aktivitedeki bu gelişme, GPS cihazlarından alınan ölçümlerle birlikte, magmanın güneybatıya doğru ilerlediğinin ve patlamanın Grindavík yönünde uzanabileceğinin bir göstergesidir."
İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nde yer bilimleri profesörü olan David Pyle, depremlerin artık azaldığını belirterek, çatlağın içinden çıkan bir magma "perdesi" ile stabilize olduğunu öne sürdü.
Pyle, şunları söyledi:
"Püskürme hızı muhtemelen saniyede birkaç yüz metreküp lav civarında olacak; bu da bir Olimpik yüzme havuzunu yaklaşık 20 saniyede doldurmaya yetecek kadar. Çatlağın uzunluğu, son birkaç hafta içinde kabukta ne kadar magmanın birikebildiğinin bir göstergesi olabilir."
Pyle, patlamanın muhtemelen birkaç gün daha devam edeceğini söyledi.
Reykjanes yarımadasındaki faaliyet, önümüzdeki aylarda ve yıllarda muhtemelen daha fazla patlamayı tetikleyecek bilinen bir modeli izliyor. Pyle, "Kabuktaki yavaş magma birikimi ile hızlı dayk oluşumu dönemleri ve potansiyel patlamalar arasındaki 'eşiklerin' ne olduğunu hâlâ öğreniyoruz" dedi.
IMO temsilcileri açıklamada, İzlanda Ulusal Hava Durumu Servisi'nin yarıktaki faaliyetin gelişimini izlemeye devam edeceğini ve bölgedeki müdahale ekipleri ve sivil savunma ile doğrudan teması sürdüreceğini söyledi.
ZAMAN ÇİZELGESİ
18 Aralık — Volkan Grindavík'in hemen kuzeyinde saat 22.17'de [17:17 EST Doğu Saati] patladı.
20 Kasım — IMO, magma kanalının etrafındaki genişletilmiş "tehlike bölgesini" gösteren yeni haritayı yayınladı. Hagafell şu anda bir çatlağın ortaya çıkması en olası noktayı düşünüyordu.
15 Kasım — IMO, sismik aktivitenin 11 Kasım'dan bu yana tutarlı kaldığını ve izlemenin Grindavík çevresinde yoğunlaştığını bildirdi.
14 Kasım — İzlandalı yetkililer Svartsengi jeotermal enerji santralini lav akıntılarından korumak için derme çatma savunmalar oluşturdu.
10 Kasım - Balıkçı köyüne doğru artan sismik aktivite nedeniyle Grindavík tahliye edildi. İzlandalı yetkililer olağanüstü hal ilan ediyor.
9 Kasım — En büyük deprem M4,8 büyüklüğüne ulaştı. Ülkenin en ünlü turistik mekanlarından biri olan Blue Lagoon jeotermal tesisi geçici olarak kapalı.
4 Kasım — Sismik aktivite önemli ölçüde azaldı, ancak İzlanda Meteoroloji Dairesi durumu izlemeye devam ediyor.
25 Ekim - Reykjanes Yarımadası'ndaki sismik aktivite, bölgede kaydedilen 1.000'den fazla depremle arttı; en büyüğü M4,5 büyüklüğündeydi.
