Son dönemde ‘küçük ve orta boy işletme’ diye tabir ettiğimiz KOBİ’lerin ticarette belirli alanlardaki paylarında bir gerileme olduğunu rahat bir şekilde görebiliyoruz.

Konuyla ilgili yapılan araştırmalar ve ortaya konulan veriler bunu teyit eder nitelikte.

TÜİK, KOBİ’lerle ilgili olarak küçük ve orta büyüklükteki girişim istatistiklerini açıklayarak işletmelerin toplam ciroları ile ülkemiz ihracatındaki yerlerinin nerede olduğunu ortaya koymaya çalışmıştır.

Verileri incelemeden önce şunu söylemek yerinde olur ki; KOBİ’ler son dönemde hem cirolarında hem de ihracattaki paylarında bir gerileme dönemi yaşamaktadırlar.

Öncelikle KOBİ’lerin cirolarıyla ilgili verilere bir göz atıldığında şu rakamlarla karşı karşıya kalıyoruz: 2013 yılında KOBİ’lerin toplam cirodaki payı yüzde 63,8, 2014’te yüzde 62, 2019’da yüzde 50,4, 2020’de yüzde 49,4, 2021’de yüzde 44 ve 2022 yılında yüzde 42,5.

Yani 2013’ten 2022 yılına kadar KOBİ’lerin toplam cirodaki payları her yıl belirli bir oranda düşmüştür.

Toplam ihracattaki paylarına baktığımızda ise veriler şu şekilde geliyor: 2013’te yüzde 59,2, 2014’te yüzde 56,4, 2015’te yüzde 55,1, 2019 yılında yüzde 36,6, 2020’de yüzde 36,4, 2021’de yüzde 30,4 ve 2022’de ise yüzde 31,6.

Verilerden de görüldüğü üzere cirodaki paylarda yaşanan düşüş trendi aynı şekilde toplam ihracattaki pay kısmında da sürmüştür.

KOBİ’lerin aynı yıllar arasında sayılarının artmasına karşın toplam ciro ve toplam ihracattaki paylarının düşmesini iyi değerlendirmek gerekmektedir.

Değerlendirme sonucunda ortaya konulacak teşhis noktasında da doğru yol alınırsa konunun çözüme kavuşturulması muhtemeldir.

Sanayi ve hizmet sektörlerindeki KOBİ’leri baz alarak bir değerlendirme yaparsak bu alanlarda dünya ölçeğinde rekabet edebilmek için teknoloji kullanımıyla birlikte dijitalleşme, işletmelerin daha verimli çalışabilmeleri anlamında son derece önemlidir.

Eğer ki bir KOBİ teknoloji gelişimine ayak uyduramıyorsa maça 1-0 mağlup başlıyor demektir.

Ülkemizin KOBİ’lerinin yaşadığı temel sorun, teknoloji kullanımında büyük işletmelerin maalesef gerisinde kalmalarıdır.

Teknolojide gerileme, üretim ve hizmet düzeylerine yansımakta hâl böyle olunca da hem cirolarda hem de ihracatta paylar gerilemektedir.

Burada KOBİ’lerin neden teknolojik anlamda geride kaldığını da belirtmek gerekir ki teşhis net bir şekilde koyulmuş olsun. Teknolojik anlamda geri kalmanın en büyük sebebi KOBİ’lerin finansmana erişimde yaşadıkları zorluklar ve teknolojik yatırımların çok yüksek maliyette olmalarıdır.

KOBİ’leri finansal anlamda rahatlatabilirsek teknolojik yatırımlarda da istenilen düzeylere geleceklerini söyleyebilirim.

KOBİ’lerin eleman maliyetlerinin yüksekliği de toplam ciro ve ihracat paylarının düşmesindeki bir başka ana sebep olarak değerlendirilmelidir.

Çalışanların maliyet yüksekliğindeki ana etmenin kalifiye eleman bulmada yaşanılan sıkıntı olduğunun bilinmesi, konunun çözümü için farkında olunması gereken en önemli etkendir.

Maalesef ülkemizde her geçen gün kalifiye eleman bulmakta zorlanan bir sanayi kesimi var ki; eğer kısa sürede kalifiye eleman sıkıntısıyla ilgili yapıcı çözümler bulup bu sorunu çözemezsek birçok işletme faaliyetlerini sürdüremez duruma gelebilecektir.

KOBİ’lerin profesyonel yönetim anlayışlarına tam olarak geçmemesi de ciro ve ihracat paylarının düşmesine neden olmaktadır.

Yönetim anlayışlarının gerektiği şekilde profesyonel bir yapıya dönüştürülmesi çok ama çok önemlidir.

Bu konular çözüldüğünde KOBİ’ler istedikleri cirolara da hedefledikleri ihracat paylarına da çok rahat bir şekilde ulaşabileceklerdir.