Bir zamanlar doktorların kariyerleri boyunca belki yalnızca bir ya da iki kez karşılaştığı apandis kanseri, artık daha sık görülüyor ve giderek daha genç yaş gruplarını etkiliyor. Özellikle 30’lu ve 40’lı yaşlardaki bireylerde gözlenen bu artış, bilim dünyasını endişelendiriyor.
Apandis, kalın bağırsağa bağlı küçük bir organ olarak bilinse de genelde sadece apandisit hastalığıyla gündeme gelir. Ancak yeni yayımlanan bir araştırma, apandisin habis hücreler geliştirebileceğini ve özellikle 1970 sonrası doğan bireylerde kanser riskinin üç ila dört kat arttığını ortaya koydu.
Her ne kadar apandis kanseri hâlâ milyon kişi başına yalnızca birkaç vakayla sınırlı olsa da gençlerdeki hızlı artış dikkat çekiyor. Bugün bu kanser türünün vakalarının üçte biri 50 yaş altındaki bireylerde görülüyor; bu oran sindirim sistemi kanserlerinin çoğunda çok daha düşük.
NEDENİ NE OLABİLİR?
Uzmanlar henüz kesin bir yanıt veremese de şüpheler son 50 yılda değişen yaşam tarzına ve çevresel faktörlere yönelmiş durumda. Obezite oranlarındaki artış, işlenmiş ve katkı maddeli gıdaların tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı gibi unsurların bu yükselişte etkili olabileceği düşünülüyor.
Bunun yanı sıra plastik, kimyasal maddeler, su kalitesindeki değişimler ve bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlikler de potansiyel risk faktörleri arasında yer alıyor. Özellikle antibiyotiklerin hem tıbbi hem de tarımsal alanlarda yaygın kullanımı, bağırsak florasını etkileyerek uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilir.
TEŞHİS ZOR, BELİRTİLER BELİRSİZ
Apandis kanserinin en büyük tehlikelerinden biri, kolayca fark edilememesi. Kolon kanserinde olduğu gibi düzenli taramalarla erken teşhis imkânı bulunmuyor. Belirtiler ise çoğu zaman mide ağrısı, şişkinlik ya da bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi yaygın ve hafif semptomlarla sınırlı kalıyor.
Çoğu vaka, genellikle apandisit şüphesiyle yapılan ameliyatlar sırasında tesadüfen fark ediliyor. Bu da erken müdahale şansını ciddi oranda azaltıyor.
KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Her ne kadar apandis kanseri için spesifik bir korunma yöntemi olmasa da, sağlıklı yaşam alışkanlıkları riski azaltabiliyor. Dengeli ve doğal beslenmek, fiziksel olarak aktif kalmak, sigaradan uzak durmak ve alkol tüketimini sınırlamak, genel kanser riskini düşüren temel adımlar arasında yer alıyor.
GENÇ YAŞTA KANSER ARTIYOR
Apandis kanserindeki artış, yalnızca bu hastalıkla sınırlı değil. Kolon, mide ve diğer sindirim sistemi kanserlerinde de benzer bir gençleşme trendi gözleniyor. Bu durum, hem bireylerin hem de sağlık çalışanlarının daha dikkatli olmasını gerektiriyor.
