Mavi köpek balığı (Prionace glauca), yalnızca ismini aldığı mavi rengiyle değil, derisinin yapısıyla da bilim insanlarını büyüledi. City University of Hong Kong’dan araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir çalışma, bu köpekbalıklarının tıpkı bir bukalemun gibi renk değiştirme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koydu.
Mavi köpek balıklarının sırtları koyu mavi, karınları ise daha açık renklidir. Derileri, “dermal denticle” adı verilen diş benzeri pullarla kaplıdır ve bu pulların içinde, “pulp cavity” olarak adlandırılan boşluklarda renk üretimini sağlayan özel yapılar bulunur.
Araştırmacılar, bu boşluklarda ışığı yansıtan guanin kristalleri ile diğer renkleri emen melanin pigmenti taşıyan hücreler tespit etti. Tıpkı küçük ayna ve siyah perde torbaları gibi yan yana çalışan bu yapılar, köpekbalığının rengini oluşturuyor.
Guanin kristallerinin tabakaları arasındaki mesafe, yansıyan rengin tonunu değiştiriyor. Katmanlar sıklaştığında daha koyu mavi, araları açıldığında ise yeşil ya da sarıya yakın renkler ortaya çıkabiliyor. Bukalemunlar da benzer bir mekanizma ile renk değiştiriyor.
Bu değişimin, köpek balıkları derin sulara daldığında artan su basıncının kristalleri sıkıştırmasıyla gerçekleşebileceği düşünülüyor. Böylece derinlerde daha koyu, sığ sularda ise daha açık renklerle kamufle olabilirler.
Araştırma henüz simülasyonlarla sınırlı, fakat ekip bir sonraki adımda vahşi doğadaki mavi köpekbalıklarını gözlemleyerek bu potansiyelin doğada nasıl işlediğini araştırmayı hedefliyor. Bu çalışma, doğanın renk mühendisliğine dair önemli bir pencere aralayabilir.
