Bilim insanları, Grönland’ın en büyük buz nehrinde 2,7 kilometre derinliğinde bir kuyuya fiber optik kablo indirerek, bugüne dek bilinmeyen sayısız "buz depremi"ni kaydetti. Bu küçük sarsıntılar, devasa buz kütlelerinin denize doğru neden düzensiz ve ani hareketlerle aktığını açıklayabilir.
SİSMİK DALGALARI DURDURAN VOLKANİK KÜL TABAKASI
Buz depremlerinin daha önce tespit edilememesinin nedeni, 900 metre derinlikte bulunan bir volkanik kül tabakası. Bu katman, yaklaşık 7.700 yıl önce ABD'nin Oregon eyaletindeki Mazama Dağı'nın patlamasıyla oluştu. Araştırmacılara göre, sadece dalgaları engellemekle kalmayan bu tabaka, aynı zamanda buz içindeki sülfat ve diğer safsızlıklarla çatlakların oluşmasına da neden olabilir.
BUZ NEHİRLERİ "BAL GİBİ" AKMIYOR
ETH Zürih Üniversitesi'nden jeofizik profesörü Andreas Fichtner, buz akıntılarının önceden sanıldığı gibi sadece ağır ağır değil, "sürekli tekrarlayan sarsıntılarla" yani stick-slip hareketlerle aktığını belirtiyor. Bu durum, iklim değişikliğine dair öngörüleri etkileyen bilgisayar modellerinde büyük sapmalara neden olabilir.
DENİZ SEVİYESİNDEKİ YÜKSELİŞİN EN BÜYÜK NEDENİ: GRÖNLAND
Grönland buz tabakası, kuzey yarımkürenin en büyük buz örtüsünü oluşturuyor ve yüzey alanı ülkenin %80’ini kaplıyor. 1990’lardan bu yana bu tabakadan eriyen buz, deniz seviyesini 1 santimetre yükseltti. Tamamının erimesi, küresel deniz seviyesinde 7 metrelik bir artışa neden olabilir.
BUZ DEPREMLERİ DOMİNO ETKİSİYLE YAYILIYOR
Araştırmalara göre bu sismik hareketler, birbirini tetikleyerek yatay düzlemde geniş alanlara yayılabiliyor. Bu da buzun iç yapısındaki hareketlerin daha karmaşık olduğunu ve yüzeydeki etkilerinin çok daha büyük olabileceğini gösteriyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
“Buz nehirlerinin sadece bal gibi aktığı varsayımı artık geçersiz,” diyor Fichtner. Araştırmanın eş yazarı Alman bilim insanı Olaf Eisen ise, “Bu buz depremlerinin keşfi, buzun küçük ölçekli deformasyonlarını anlamak adına çok kritik bir adım,” diyerek keşfin önemine dikkat çekiyor.
