Göz testi sırasında optometristiniz size gözünüzün bir futbol topu gibi şekillendiğini mi söyledi? Ya da son zamanlarda görüşünüz bulanıklaştı, odaklanmakta zorlanıyor musunuz? Cevabınız evetse, siz de dünya genelinde yaklaşık %40 oranında görülen astigmatizmden muzdarip olabilirsiniz.
ASTİGMATİZM NEDİR?
Astigmatizm, gözün ön yüzeyinin (kornea) ya da lensinin yuvarlak ve düzgün olmaması durumunda ortaya çıkan bir kırma kusurudur. Sağlıklı bir göz, ışığı düzgün şekilde retinaya odaklar ve net bir görüntü oluşturur. Ancak astigmatizmalı gözlerde bu odak noktası dağılır; bu da bulanık, gölgeli ya da çift görme gibi şikayetlere yol açar.
Astigmatizm iki ana tipe ayrılır:
- Düzenli astigmatizm: En yaygın türdür. Genellikle genetik faktörlerle bağlantılıdır. Kornea, yuvarlak yerine ovaldir – tıpkı bir yumurta ya da futbol topu gibi.
- Düzensiz astigmatizm: Daha nadirdir. Gözde skar dokusu, çıkıntılar ya da şekil bozuklukları nedeniyle korneada düzensizlik oluşur. Özellikle keratokonus gibi hastalıklar bu tür astigmatizme yol açabilir.
ASTİGMATİZM NASIL FARK EDİLİR VE ÖLÇÜLÜR?
Düzenli astigmatizm genellikle gözlük numarası ölçülürken yapılan kırma testi sırasında tespit edilir. Düzensiz astigmatizm için ise daha ileri teknolojiler kullanılır. Bunlardan biri olan korneal topografi, gözün yüzeyini 3 boyutlu haritalayarak küçük pürüzleri bile ortaya çıkarabilir.
ASTİGMATİZM TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
- Gözlük ve lensler: Astigmatizmanın en yaygın çözümüdür. Silindirik camlar, korneadaki eğriliği dengeleyerek görüşü düzeltir.
- Lazerle göz çizdirme: Uygun hastalarda lazer ameliyatı ile astigmatizmanın giderilmesi mümkündür.
- Ortokeratoloji (Ortho-K): Gece takılan özel sert lenslerle kornea geçici olarak şekillendirilir, böylece gündüz gözlük ya da lens gerekmez.
- Sert kontakt lensler: Özellikle düzensiz astigmatizmde en etkili çözümlerden biridir.
- Kornea nakli: Son çare olarak, korneası ciddi hasar görmüş kişilerde uygulanabilir.
ÇOCUKLARDA ASTİGMATİZMA NEDEN ÖNEMLİ?
Çocuklarda yüksek dereceli astigmatizma, öğrenme güçlüğüne, sportif becerilerde geriliğe ve hatta göz tembelliğine (ambliyopi) neden olabilir. Neyse ki düzenli göz kontrolleriyle bu durum erken fark edilip tedavi edilebilir.
ASTİGMATİZMA YENİ BİR ŞEY Mİ?
Hayır. Astigmatizmanın tarihi oldukça eskiye dayanıyor. Ünlü bilim insanı Isaac Newton 1727’de, düzensiz yüzeylerin ışığı nasıl etkilediğini ilk kez açıkladı. 1800’lerde ise Thomas Young ve Sir George Airy, kendi astigmatizmlarını analiz ederek düzeltici lenslerin geliştirilmesinde öncü oldular. Bugün hâlâ kullanılan silindirik camlar da bu çalışmalara dayanıyor
