Yeryüzünün en derin noktası olan Mariana Çukuru’nda keşfedilen canlılar, bilim dünyasında heyecan yarattı. Çinli bilim insanları tarafından yürütülen araştırma, bu düşmanca koşullarda bile yaşamın var olabileceğini kanıtladı. Derin deniz canlılarının, güneş ışığından değil, deniz tabanındaki metan gibi kimyasal maddelerden beslendiği kemosentez süreciyle hayatta kaldığı belirlendi.
"FENDOUZHE" 23 KEZ DALDI, TARİHİ KEŞİFİ YAPTI
"Striver" (Fendouzhe) isimli Çin denizaltısı, 2024 boyunca batı Pasifik Okyanusu’ndaki Mariana Çukuru’na 23 dalış gerçekleştirdi. Araştırma Nature dergisinde yayımlandı. Denizaltı; 2.500 ila 9.533 metre derinlikte, binlerce tüp kurdu (polychaete) ve çift kabuklu yumuşakça (bivalvia) kolonisi görüntüledi. Bu canlılar, yaşamın mümkün olmadığı düşünülen seviyelerde bile hayatta kalabildi.
Araştırma ekibi, bu bölgede “yeryüzünde bilinen en derin ve en kapsamlı kemosentez temelli yaşam topluluğunu” keşfettiklerini açıkladı.
GÖRÜNTÜLER BÜYÜLÜYOR: SOLUCAN TARLALARI, DENİZ SALATALARI, TÜYLÜ DENİZ ZAMBAKLARI
Araştırmayla birlikte yayımlanan videolarda; 30 santimetreye kadar büyüyen tüp kurtları, midyeler ve yumuşakçalar görülüyor. Ayrıca dikenli kabuklular, deniz salataları, deniz zambakları ve serbest yüzen deniz solucanları gibi birçok omurgasız canlı da kaydedildi.
MİKROPLAR METAN ÜRETİYOR, KURTLAR ONLARI TAKİP EDİYOR
Bilim insanları, deniz tabanındaki çatlaklardan sızan metanın, mikroplar tarafından üretildiğine dair güçlü kanıtlar buldu. Tüp kurtlarının, kar beyazı görünümlü mikrobiyal tabakaların etrafında kümelendiği görüldü. Bu durum, canlıların kimyasal enerji kaynaklarını hassas biçimde takip ettiğini gösteriyor.
BU CANLILAR YALNIZ DEĞİL: BENZER YAPILAR DÜNYANIN DİĞER ÇUKURLARINDA DA OLABİLİR
Araştırmacılar, bu tür kemosentez temelli yaşam topluluklarının yalnızca Mariana Çukuru’na özgü olmayabileceğini, dünyanın diğer derin deniz çukurlarında da benzer ekosistemlerin var olabileceğini düşünüyor.
MADENCİLİK TEHDİDİ: DERİN DENİZLERİN SESSİZ HAYATI RİSK ALTINDA
Bu çarpıcı keşif, ülkeler arasında derin deniz madenciliği tartışmaları sürerken geldi. Çin ve ABD başta olmak üzere bazı ülkeler, deniz tabanında bulunan nadir mineralleri çıkarmak için girişimlerde bulunuyor. Ancak bilim insanları, henüz tam olarak anlaşılmamış bu kırılgan ekosistemlerin madencilik faaliyetleriyle yok edilebileceği uyarısında bulunuyor.
Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi’nin bu konuda bağlayıcı kurallar getirmesi için beklentiler devam ediyor.
MARIANA ÇUKURU: YERYÜZÜNÜN EN DERİN NOKTASI
Mariana Çukuru, Pasifik Okyanusu’nda yer alan hilal biçimli bir tektonik çöküntü. Derinliği, Everest Dağı'nın yüksekliğinden daha fazla. İlk kez 1960 yılında insanlar tarafından keşfedilen çukur, 2012’de yönetmen James Cameron’ın solo dalışıyla yeniden gündeme gelmişti. Çukurun dibindeki basınç, deniz seviyesinin bin katı — yani santimetrekare başına 8 ton...
