Günümüzde miras ile ilgili konularda birçok problem yaşanıyor. Miras bırakanın ölmesi ile mirasçılar arasında yaşanan sorunların başında ise şüphesiz miras malının paylaşılması geliyor. Özellikle miras kalan taşınmazların paylaşımında anlaşmazlıklar oluyor. Bu nedenle mirasçılar hukuki anlamda ne tür bir yol izleyeceğini merak ediyor. Biz de bu hafta özellikle miras kalan evin paylaşımında çıkan sorunlardan olan “Miras kalan bir evin satışında tüm mirasçıların onayı gerekir mi?” gibi sorulara cevap vereceğiz.
Ölenin mirası, miras bırakanın ölümü ile yasal mirasçılara intikal eder. Mirasçılar, ölenin mirasına kanun hükümleri kapsamında payları oranında kendiliğinden mirasçı olurlar. Peki mirasçılar tarafından, miras bırakan öldükten sonra “miras kalan bir malın satışı yapılmak istendiğinde” durum ne olacaktır? Miras kalan bir şeyin satışında, bütün mirasçıların rızası gerekir mi?
Miras bırakanın ölümüyle, öncelikle mirasçıların sulh hukuk mahkemesinden ya da herhangi bir noterden “veraset ilamı (mirasçılık) belgesi” almaları gerekir. Veraset ilamı (mirasçılık) belgesi aldıktan sonra mirasçılar, miras bırakanın üzerine kayıtlı olan mallara ilişkin (tapu) kayıtlarını çıkartırlar. Ölenin tapu kayıtlarının çıkartılması ve akabinde bu kayıtların “veraset ve intikal” vergilerinin ödenmesi ile, ölenin malları mirasçıların üzerine elbirliği mülkiyeti ile geçmiş olur. Mirasçılar yapmış olduğu bu işlemler sonucunda murisin mallarına elbirliği (ortak) mülkiyeti ile sahip olmuş olurlar.
Ortak miras malları için yapılacak işlemler bütün mirasçıların muvafakati ile yapılır. Miras bırakanın malları, mirasçıların payları oranında paylaştırılır. Mirasçılar arasında miras kalan mallar üzerinde anlaşmazlık olması halinde ise malların satışına gidilir. Miras kalan bir malın satışı için, bütün mirasçıların muvafakati gerekmekte olup; bir mirasçının dahi satışa rıza göstermediği durumlarda malın satış yoluyla paylaşımı için dava açılmalıdır.
Miras kalan bir evin satışı yoluyla ortaklığın giderilmesi
Ölenin mallarını satmak isteyen mirasçılar, miras kalan taşınmazın satışı noktasında anlaşamadıkları durumlarda taşınmazların “satış yoluyla paylaşımını” isteyebilirler. Taşınmazda elbirliği mülkiyeti ile birlikte hak sahibi olan mirasçılar, taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesini satış yoluyla isteyebilir. Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davalarında “veraset ilamı belgesinde yer alan bütün mirasçılar davada taraf olarak bulunmalıdır. Mirasçılardan birinin ölümü halinde veraset ilamında bulunan mirasçıların halefiyet yolu ile mirasçıları davada taraf olurlar. Satışı istenen taşınmazın değeri (kıymet takdiri) ve mirasçılardan her birinin payları belirlendikten sonra ortaklığın, taşınmazın satış yoluyla giderilmesi için karar verilir.
Mirasçıların verilen karara itiraz etmemesi ve verilen kararın kesinleşmesi ile mahkeme tarafından taşınmaz satışa hazırlanır ve söz konusu taşınmaz satışa çıkar. İhale ile artırma yoluyla satışa çıkan “taşınmazı satın almak için ve satılan malın değeri için” paydaşlardan her biri bir miktar para (pey sürebilir) verebilir. Taşınmazın satışı için tekrar kıymet takdiri yapılır. İhale sonucunda taşınmazın satış bedeli, dosyaya yatırıldıktan sonra mirasçılar arasında pay edilir ve mirasçılar arasındaki ortaklık, ihale ile satış yoluyla giderilmiş olur.
