Bilim insanları, antik Mısır'da yaşamış bir bireyin yaklaşık 4.800 yıl öncesine ait tüm genomunu ilk kez başarıyla diziledi. Piramitlerin inşa edilmeye başlandığı döneme denk gelen bu keşif, Mısır tarihine genetik açıdan ışık tutuyor.
Araştırmacılar, başkent Kahire'nin 265 kilometre güneyindeki Nuwayrat antik kentinde bulunan kaya mezarından çıkarılan bir erkeğe ait iskelet üzerinde çalıştı. Bu kişi, muhtemelen yüksek bir sosyal sınıfa mensuptu ve genetik veriler, kahverengi saçlı, kahverengi gözlü ve koyu tenli olduğunu gösteriyor.
Yapılan DNA analizine göre bireyin genetik mirasının %80’i Kuzey Afrika, %20’si ise Batı Asya kökenli. Bu da erken dönem Mısır toplumunun, farklı coğrafyalardan göç edenlerin ve tüccarların etkisiyle bir kültürel kaynaşma merkezi olduğunu ortaya koyuyor. Araştırma, antik Mısır’ın Mezopotamya ile bitki ve hayvan takası, yazı sistemleri ve çömlekçilik gibi teknolojiler üzerinden yoğun etkileşim içinde olduğunu da destekliyor.
Londra’daki Francis Crick Enstitüsü’nden genetikçi Pontus Skoglund, "Mısır, yazılı tarih ve arkeoloji açısından olağanüstü bir yer. Ancak DNA'nın korunması oldukça zor. Yeni tekniklerle bu sınırları aştık ve ilk genetik kanıtları elde ettik," dedi.
Bioarkeolog Joel Irish’e göre, bu birey hem yüksek sınıfa özgü şekilde gömülmüş, hem de kemiklerinde fiziksel emeğe dair izler taşıyor. Omuz kemikleri ve kol yapısı çömlek yapımı gibi düzenli hareketlere işaret ederken, sağ ayağında ciddi artrit tespit edildi. Irish, "Bu durum onun olağanüstü becerilere sahip bir zanaatkâr olabileceğini düşündürüyor" diyor.
Kişinin dişlerinden elde edilen izotop analizleri, Nil Vadisi’nde büyüdüğünü, buğday, arpa ve hayvansal proteinle beslendiğini ortaya koydu.
Bu bireyin iskeleti, 1902 yılında kazıldıktan sonra Liverpool Dünya Müzesi’ne bağışlandı. İkinci Dünya Savaşı'ndaki Blitz bombardımanında müze koleksiyonunun büyük bölümü yok olurken, bu iskelet mucizevi şekilde sağlam kaldı.
Uzmanlar, bu çalışma ile antik Mısır halkına dair daha kapsamlı bir genetik portre çıkarabileceklerini umut ediyor.
