Antarktika çevresindeki okyanus, son yıllarda şaşırtıcı şekilde daha tuzlu hale gelirken, deniz buzu da tarihi bir hızla eriyor. 2015 yılından bu yana kıtanın kaybettiği deniz buzu alanı, neredeyse Grönland büyüklüğüne ulaştı. Daha da çarpıcısı: buzlar geri dönmedi.
Yeni uydu verileri ve su altı robotlarıyla yapılan gözlemler, bu dönüşü olmayan değişimin nedenini gözler önüne serdi: Yüzeyde artan tuzluluk, derinlerdeki ısıyı yukarı çekerek buz oluşumunu engelliyor. Bu da küresel ölçekte ekolojik ve iklimsel sonuçlar doğuruyor.
TUZLULUK ARTIYOR, ISI YÜKSEĞE TAŞINIYOR
Normalde Antarktika çevresindeki okyanus, soğuk ve tatlı suyun yüzeyde, tuzlu ve sıcak suyun ise derinlerde kalmasıyla katmanlı bir yapı oluşturur. Bu yapı, ısının yüzeye çıkmasını engelleyerek deniz buzunun oluşmasına yardımcı olur.
Ancak artan tuzluluk, suyun daha yoğun hale gelmesine neden oluyor. Bu yoğunluk farkı, yüzey suyunun batmasını ve derinlerden ısı ve tuzun yukarı çıkmasını tetikliyor. Böylece bir geri besleme döngüsü başlıyor: Tuzluluk artıyor → Isı yükseliyor → Buz eriyor → Güneş ışığı daha fazla emiliyor → Sistem daha da ısınıyor.
DENİZ BUZUNDAKİ KAYIP: KÜRESEL SONUÇLAR DOĞURUYOR
Deniz buzu, yalnızca penguenler ve kriller gibi canlıların evi değil, aynı zamanda Güneş ışığını yansıtan dev bir ayna görevi görüyor. Bu ayna kaybolduğunda, okyanus daha fazla ısı emiyor. Sonuç:
- Küresel ısınma hızlanıyor
- Fırtınalar ve sıcak hava dalgaları artıyor
- Deniz seviyesi yükseliyor
Araştırmacılara göre, bu süreç yalnızca Antarktika’yı değil, tüm dünyayı etkiliyor. İklim modelleri artık güncellenmeli, çünkü eski varsayımlar –yüzeyin tatlı su ile besleneceği ve deniz buzunun istikrarını koruyacağı düşüncesi– geçerliliğini yitirdi.
BİLİMSEL TAKİP TEHLİKEDE
Çalışmanın en çarpıcı uyarısı ise bu değişimin izlenmesinde kullanılan uydu sistemleri ve gözlem teknolojilerine yapılan bütçe kesintileri. Araştırmacılara göre, elde edilen veriler hem erken uyarı sistemi hem de gezegenin ateş ölçeridir. Bu veriler olmadan iklim değişikliğine uyum sağlamak neredeyse imkânsız hale gelebilir.
