Sessiz müttefik Çin’in, Moskova'nın arzuladığı askerî desteği henüz sağlamazken, Putin'e siyasi ve propaganda desteği verdiği görülüyor. Rusya'nın Doğu Asya'da Çin'i baskılamak için militer yeteneklerini kullanmadığı gerçeği, uluslararası diplomaside herkesin malumu. Buna karşılık Çin, ABD'yi Tayvan'ı savunmaktan caydırmak amacıyla nükleer alan da dahil olmak üzere kendisini hızla silahlandırıyor.
ÇİN HARİTASI NELER SÖYLÜYOR?
Uzmanlar, tek senaryo için oluşturulan askerî yeteneklerin genellikle diğer senaryolarda da kullanılabileceğini belirtiyor. Çin hükûmeti bu konuda sessiz kalıyor ancak Uluslararası Fransız Radyosu geçtiğimiz mart ayında ilginç bir haber yayımladı. Habere göre Çin Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Rusya-Çin sınırı boyunca sekiz yerde Rus coğrafi adlarının yanına eski Çince adların eklenmesini istediği yeni yönergeler yayınladı. Moskova, Pekin'e uyarak 163 yıl sonra ilk kez Vladivostok Limanı’nı Çin transit ticaretine açacağını açıkladı. Uzak Doğu analistlerine göre Çin lideri, Tayvan için bir dünya savaşı riskine girmektense, Rusya'ya kaybedilen bir eyaleti geri alarak Çin'in onurunun daha kolay geri kazanılabileceği ve tarihteki yerinin güvence altına alınabileceği bir strateji güdüyor.
GEÇMİŞTEKİ HESAPLAR
Geçmişin hesaplarında benzer senaryoların gündeme geldiğini görüyoruz. 1939'da imparatorluk Japonyası, Moğolistan ve Mançurya'nın birleştiği yerde Sovyetler Birliği ile savaşmıştı. Sovyet güçleri, Japonları kesin bir yenilgiye uğratmış ve sonunda ateşkesi kabul etmişti. Ancak o dönem Sovyet lideri Stalin, Nazi Almanyası ile yaptığı anlaşmayı yerine getirme ve Polonya'yı işgal etme emrini verdi. Ancak tarihçilere göre savaşın en önemli sonucu, Japonya'yı Sovyetler Birliği'nin göründüğünden daha güçlü olduğuna ve Japonya'nın şansını kuzey yerine doğuda denemesinin daha iyi olacağına ikna etmesiydi. Bunun sonucu olarak da Japon militer özgüveni, İnci Körfezi’ne yaptığı saldırı ile kendini göstermişti.
ÇİN ELİYLE FELAKET SENARYOSU
Günümüze döndüğümüzde Putin'in Ukrayna'yı işgal etme kararının, dünya güçleri olarak Moskova ile Pekin'in yörüngeleri arasındaki ayrışmayı hızlandırdığı düşünülüyor. Bilindiği üzere Çin, Rusya'dan indirimli enerji ve ham madde alıyor. Spekülatörlere göre Rusya umduğu sonucu alamaz ve güç kaybederse, Pekin sonunda Moskova'nın altın rezervlerini satın alabilir ve hatta Rus topraklarında hak iddia edebilir. Şimdiden birçok Rus muhalifin, Çin'in eliyle bir felaket geleceği yönünde öngörüde bulunduğu belirtiliyor.
GELMEYEN AVRUPA YAZI
Avrupa, yaz da gelse üşümeye devam ediyor. Avrupa'nın Soğuk Savaş sonrası sonsuz ve sorunsuz bir barış dönemine kavuştuğu tezi, Ukrayna savaşı ile geçerliliğini yitirmişe benziyor. Kıtanın hem yakın çevresinde hem de küresel olarak stratejik görünümü yara aldı. Gelecekteki güvenliği, gücü ve refahı artık güvenlik açıklarını gidermek için harekete geçip geçmeyeceğine bağlı. Avrupa’nın güvenlik sorununun, ülkelerin birlikte hareket etmesi ile çözüme kavuşacağı ifade ediliyor.
Hayatta kalmanın üniter süper güç algısıyla değil ittifak gücüyle mümkün olduğu, yakın tarihteki tecrübelerle sabit olsa da Rus ruletindeki risk, tüm Avrupa’yı tedirgin etmeye devam ediyor.
